Burun tıkanıklığı, basit üst solunum yolu enfeksiyonları, soğuk algınlığı veya nezle gibi durumların yanı sıra burun yapısındaki anormallikler ya da bazı alerjenlerle de ortaya çıkabiliyor.
Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. Esra Eryaman Yel, sağlıklı bir nefes almanın önündeki engellerin yaşam kalitesini düşürdüğünü ve bu sorunun uzun sürmesi halinde ciddi sağlık problemlerine yol açabileceğini ifade ederek, önemli bilgiler paylaştı:
Prof. Dr. Esra Eryaman Yel
Doğru nefes alıyor musunuz?
Doğru nefes almanın yolu burundan geçer. Burundan yapılan nefes alışı, vücudun tümüyle iyi bir oksijenlenmesini sağlar. Burundan alınan hava, burun etleri, sümük ve gözyaşı gibi salgılar sayesinde yavaşlatılarak, nemlendirerek, ısıtarak ve yabancı maddelerden arındırılarak nefes borusu ve akciğerlere ulaşır.
Nelere yol açar?
Burun tıkanıklığı, sinüzit ve boğaz-orta kulak enfeksiyonları gibi sorunlara yol açabileceği gibi horlama, uyku bozuklukları, uyku apnesi ve kalp-damar hastalıklarını da beraberinde getirebilir. Uyku sırasında meydana gelen nefes durmaları, vücuttaki oksijen seviyesini düşürür. Oksijen eksikliği, kalbin daha fazla çalışmasına sebep olur ve zamanla kalp ritim bozuklukları ve yüksek tansiyon riskini artırır. Uzun vadede bu durum, kalp hastalıkları ve damar problemlerine zemin hazırlayabilir.
Burun tıkanıklığı, solunumun ağızdan yapılmasına sebep olur ve bu da akciğerlerin yeterli ve dengeli hava almasını engeller. Uyku sırasında oluşan yüksek emme basıncı, solunum yollarında daralmaya ve hava akışının kesilmesine yol açar. Bunun sonucunda akciğerlerin oksijenlenmesi bozulur ve nefes darlığı, yüzeysel solunum ve kalitesiz uyku gibi sorunlar ortaya çıkar.
ALERJİLERE DİKKAT!
Burun tıkanıklığının en yaygın nedenlerinden biri alerjidir. Ağaç, çayır ve yabani ot polenleri, ev tozu akarları, küfler, hamamböceği, kedi ve köpek döküntüleri gibi alerjenler önemli duyarlılık yaratan unsurlardır.
Mevsimsel polen alerjileri, alerjenlerle karşılaşıldığında hapşırık, sulu burun akıntısı ve burun tıkanıklığı gibi şikâyetlere yol açar. Tüm yıl boyunca devam eden ev tozu akarları ise geniz akıntısı ve kronik burun tıkanıklığına neden olur.
Eğrilik de bir neden
Burun tıkanıklığının bir diğer nedeni, burun kemiği eğriliği olarak bilinen septum deviasyonu ve burun eti büyümesi (alt konka hipertrofisi)dir.
Hastalar, bu durumu “deviasyonum var” veya “burun kemiğim eğri ve burun etim şişmiş” şeklinde ifade ederler. Septum, burun boşluğunu ikiye bölen kıkırdak ve kemikten oluşan bir yapıdır. Doğuştan veya travmaya bağlı olarak S şeklinde veya bir tarafa doğru eğrilebilir.
Septum deviasyonu, burundan nefes almayı önemli ölçüde azalttığında cerrahi müdahale gerektirir. Bu durum bazen burun içinde kanama, kabuklanma, kuruma ve koku kaybına da yol açabilir.
Burun eti ile geniz eti aynı şey değil
Burun etleri, burnun yan duvarlarında önden arkaya doğru uzanan parmaksı organlardır. Bunlar, çocukluk döneminde geniz bölgesinde bulunan geniz etinden farklıdır. Burun kemiği eğriliği veya bazı enfeksiyonlar nedeniyle büyüyebilirler ve bu büyüme burun tıkanıklığına yol açar.
Radyofrekans yöntemiyle dokuya zarar vermeden küçültme işlemi uygulanabilir. Bu ameliyatlar sırasında burun içine gereksiz doku alınmaması önemlidir. Aksi takdirde kötü kokulu akıntı, kabuklanma, kronik enfeksiyon ve kalıcı burun tıkanıklığı gibi geri dönüşü olmayan sorunlar ortaya çıkabilir.
KULAK BURUN BOĞAZ SAĞLIĞI
Nasıl tedavi edilmeli?
Burun tıkanıklığına yol açan etkenler tedavi edilerek, yumuşak damağa yönelik cerrahi girişimlerle bu sorun giderilebilir. Bu sayede oksijen seviyesinin artmasıyla birlikte derin ve rahat bir uyku sağlanır, genel sağlık durumunda da iyileşme gözlemlenir.
Horlama ciddi sorunların habercisi olabilir
Burun tıkanıklığı olan kişiler ağız açık uyumak zorunda kalır. Bu süreçte yumuşak damak, dil kökü ve küçük dil gibi bölgelerin titreşmesiyle horlama meydana gelir. Tıkanıklık arttıkça akciğer, aynı miktardaki havayı daha güçlü bir şekilde emmeye çalışır. Bu emme basıncı, boğazın yumuşak bölgelerinde zamanla sarkma ve tıkanmaya sebep olur. Kişi uyurken bu tıkanıklığı aşmak için solunum çabası içine girer. Eğer bu durum devam ederse, apne olarak adlandırılan uyku sırasında belirli aralıklarla nefes durmaları yaşanır. Bu da vücuttaki oksijen seviyesinin düşmesine ve kalp-damar hastalıklarının gelişmesine yol açar.
Burun estetiği de gerekli mi?
Burundan nefes alma sorunu yaşayan bireylerde, burnun dış yüzeyinde de deformasyon ve eğrilikler görülebilir. Çocukluk döneminde burun üzerine düşme veya darbe sonucu burunda gelişme noktaları hasar görebilir ve bu nedenle burun dış görünümü bozulabilir.
Erişkinlerde de düşme, çarpma veya darbe sonrasında burun eğrilebilir. Bu tür şekil bozuklukları, burun dış görünümünü düzeltmeden nefes alma sorununu tam olarak çözmeyi engeller. Burun estetiği, hastanın estetik kaygılarını gidermek amacıyla da yapılabilir. Burun içindeki eğriliğin cerrahisi sırasında, hastanın isteğine bağlı olarak veya işlevsel nedenlerle rinoplasti (estetik burun ameliyatı) de uygulanabilir.
