Uzun zamandır gündemde olan “Stres saç döker” ifadesi, nihayet bilimsel bir temele oturdu. Bilim, stresin kortizol seviyelerini artırarak saç döngüsünü bozduğunu bilse de, bu durumun nasıl gerçekleştiği konusunda belirsizlikler vardı. Cell Dergisi’nde yayımlanan önemli bir çalışma, bu belirsizliği ortadan kaldırarak gelecekteki saç dökülmesi tedavilerine yeni bir perspektif kazandırdı.
Araştırma, yaygın inanışın aksine, saç dökülmesinin yalnızca ‘stres hormonu’ kortizolden kaynaklanmadığını, sinir sistemindeki elektriksel aşırı yüklenmenin doğrudan saç hücreleri üzerinde etkili olduğunu ortaya koyuyor.
Stres anında harekete geçen sempatik sinir sistemi, güçlü bir vazokonstriktör olan epinefrin veya norepinefrin üretir. Uzmanlara göre, işte bu maddeler saç köklerine ulaştığında, saç yenilenmesinden sorumlu kök hücreler üzerinde zararlı bir etki oluşturuyor.
Mitokondriler ölüyor, üretim çöküyor
Saç folikülü hücrelerinin enerji ihtiyacını karşılayan organeller mitokondrilerdir. Çalışmanın bulguları, norepinefrin hücrelere girdiğinde bu mitokondrilerin öldüğünü ve bu durumun saç üretim sisteminin çökmesine neden olduğunu gösteriyor.
Fareler üzerinde yapılan deneylerde, norepinefrinin hücrelere girişinin engellenmesiyle saç dökülmesinin durdurulabildiği gözlemlendi.
Norepinefrin dışında, stresin vücudun kendi savunma mekanizmalarını da tetiklediği belirtiliyor. Stres, saç folikülü çevresindeki bağışıklık sistemini uyararak, vücudun kendi saç foliküllerine yabancıymış gibi saldırmasına yol açan otoimmün bir hastalık olan alopesi areata için yaygın bir tetikleyici haline geliyor.
Bu bilimsel buluş, estetik ve farmakoloji alanında yeni umutlar doğuruyor. Bilim insanları, vücudun diğer hayati sistemlerine zarar vermeden, norepinefrinin bu hücreler üzerindeki etkisini engellemenin yollarını arama sürecine girebilir.
