Araştırmacılar, beyin ile vücut glukoz metabolizması arasındaki belirgin ilişkiyi incelemek amacıyla bir çalışma gerçekleştirdi. Patofizyolog Makoto Fukuda, “Metforminin beyin üzerindeki etkilerini araştırdık” açıklamasıyla çalışmanın amacına vurgu yaptı. Hayvanlar üzerinde yapılan deneyler, ilacın beyindeki ventromedial hipotalamus (VMH) bölgesine ulaştığını ve burada Rap1 adlı proteini devre dışı bırakarak diyabeti kontrol altına aldığını gösterdi.
Dikkat çekici bir başka sonuç ise, Rap1 proteini bulunmayan farelerde metforminin etkisiz kalmasıydı. Bununla birlikte, farklı ilaçların bu farelerde etkili olduğu gözlemlendi. Bu durum, metforminin beyin üzerinden tamamen farklı bir mekanizma ile çalıştığını ortaya koydu.
Araştırmayı yürüten ekip, ayrıca VMH bölgesinde metformin ile doğrudan etkileşime geçen sinir hücrelerini tanımladı. Fukuda, “Metformin beyne ulaştığında SF1 nöronlarının aktive olduğunu tespit ettik,” diyerek bu hücrelerin ilacın etkisinde bulunduğuna dikkat çekti.
Metformin, bilim camiasında uzun zamandır güvenli, etkili ve uygun maliyetli bir ilaç olarak değerlendiriliyor. Karaciğerde glukoz üretimini azaltıp insülin kullanımını artırarak diyabetin yönetimine yardımcı olduğu biliniyor. Ancak, bu etki yalnızca karaciğer ve bağırsaklarla sınırlı kalmıyor; beyin de önemli bir rol oynuyor.
Araştırma, metforminin düşük dozlarının bile beyinde etkili olabildiğini, buna karşın karaciğer ve bağırsaklarda yüksek konsantrasyon gerektirdiğini ortaya koydu. Bu farklılık, ileride ilacın beyin üzerinden daha etkili bir şekilde kullanılabilmesi için yeni formülasyonların geliştirilmesine kapı aralayabilir.
Önceden yapılan bazı çalışmalar, metforminin beyin yaşlanmasını yavaşlatma ve yaşam süresini uzatma potansiyeline sahip olduğunu öne sürüyordu. Bu yeni bulgular, bu etkilerin altında yatan mekanizmaların daha iyi anlaşılması açısından büyük bir öneme sahip.
Araştırma sonuçları, Science Advances dergisinde yayımlandı.
