Yabancı organizmaların vücuda girmesini engelleyen, bu tür organizmalar vücuda girmişse yayılmalarını önleyen ve onları yok etmeye çalışan bağışıklık sistemi, sağlıklı bir yaşamın teminatıdır. Bu nedenle, bağışıklık sisteminin doğru çalışabilmesi için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır.
İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, kış aylarının hastalıkların yaygınlaştığı dönemler olduğunu belirterek, bağışıklığın zayıflama nedenlerine ve bu durumun işaretlerine dikkat çekti. Ayrıca vücut direncini artırmanın yollarını da açıkladı.
Prof. Dr. Osman Erk
Enfeksiyon hastalıklarına karşı ilk savunma hattıdır
Güçlü bir bağışıklık sistemi, hastalıklara karşı direncinizi artırır. Bu sistem, mikroorganizmalarla (virüs, bakteri, mantar vb.) etkili bir şekilde savaşır. Özellikle enfeksiyon hastalıklarına karşı ilk savunma hattını oluşturur. Güçlü bir bağışıklık, olası hücresel hasar ve iltihaplanmaların kontrol altına alınmasında da önemli bir rol üstlenir. Aynı zamanda “zararlı hücre” oluşumlarına karşı da koruyucudur.
Bu işaretleri önemseyin
Bağışıklık sisteminin zayıflaması durumunda vücutta aşağıdaki belirtiler gözlemlenebilir:
– Sık hastalanmak, özellikle mevsimsel hastalıklara karşı daha savunmasız hale gelmek ve sık sık enfeksiyon geçirmek.
– Enerji düşüklüğü ve sürekli yorgunluk hali.
– Yaraların yavaş iyileşmesi.
– Ağız ve boğaz rahatsızlıkları, örneğin aftlar veya bademcik iltihapları.
– Uyku problemleri.
Bağışıklığı etkileyen hastalıklar
Bağışıklık sistemi, vücudu sürekli olarak dışarıdan gelen tehditlere ve içeride oluşabilecek anormal durumlara karşı korur. Ancak, çeşitli hastalıklar bu karmaşık savunma mekanizmasını zayıflatabilir veya işlevini kaybettirebilir. Bu tür hastalıklar, vücudun enfeksiyonlara ve diğer sağlık sorunlarına karşı daha savunmasız hale gelmesine yol açar.
Vücut direncimizi nasıl artırabiliriz?
Bağışıklığınızı güçlendirmek için dikkate almanız gereken bazı noktalar şunlardır:
Dengeli ve çeşitli beslenin
Sofranızda mevsiminde bol sebze ve meyve, tam tahıllar, sağlıklı yağlar ve yeterli protein bulundurmalısınız. Fermente gıdalar ve lifli besinler gibi bağırsak sağlığını destekleyen gıdaları düzenli olarak tüketmek önemlidir. Ayrıca bol su içmeli ve hazır, katkılı, boş kalorili gıdalardan uzak durmalısınız.
Sağlıklı alışkanlıklar edinin
Günde en az 7-8 saat uyumalı, düzenli egzersiz yapmalı ve stresinizi azaltmaya çalışmalısınız. Kış aylarında hareketsizlik arttığı için bağışıklık zayıflayabilir. Karanlıkta uyuyarak, uyku öncesi odanızı havalandırarak kaliteli bir uyku sağlamak önemlidir. Günlük yürüyüşler yaparak ve derin nefes alıp vererek stres seviyenizi düşürebilirsiniz.
Gerekirse vitamin ve mineral desteği alın
C, D vitaminleri, çinko ve selenyum gibi bağışıklık sistemi için kritik öneme sahip mikro besinlerin eksikliğini gidermek amacıyla doktor kontrolünde destek alabilirsiniz. Bu besinlerin yetersizliği, vücudun zararlı mikroorganizmaların saldırısına açık hale gelmesine neden olabilir.
Hijyene dikkat edin
Temiz hava ve su koşulları sağlamak, kimyasal maruziyetleri azaltmak gibi önlemler almak önemlidir. Ellerinizi sık sık yıkamalı, havalandırması zayıf alanlarda uzun süre kalmamaya özen göstermelisiniz. Hava kirliliğinin yoğun olduğu dönemlerde maske kullanmak da faydalıdır.
Otoimmün hastalıklar
Bu hastalıklar, bağışıklık sisteminin kendi vücut dokularını yabancı olarak algılayıp onlara saldırmasına neden olur. Bu durum, iltihaplanma ve doku hasarına yol açar. Örnek olarak romatoid artrit gösterilebilir.
İmmün yetmezlik
Bu sorun, doğuştan olabileceği gibi sonradan da gelişebilir. En bilinen örneklerden biri HIV/AIDS’tir. HIV virüsü, bağışıklık sisteminin T hücrelerini yok eder ve vücudu enfeksiyonlara karşı savunmasız bırakır.
Alerjiler
Alerjiler, bağışıklık sisteminin zararsız maddelere (polen, ev tozu akarı, bazı gıdalar gibi) aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkar. Bu reaksiyonlar, kaşıntı, kızarıklık ve nefes darlığı gibi belirtilere yol açabilir.
Kronik enfeksiyonlar
Vücudun uzun süre mücadele ettiği kronik enfeksiyonlar, bağışıklık sistemini yıpratabilir. Örneğin, Hepatit B ve C gibi virüsler karaciğerde uzun süreli iltihaplanmaya neden olarak bağışıklık sistemini sürekli bir savaş halinde tutar.
Bağışıklık sistemi
NEDEN ZAYIFLAR?
Bağışıklık sisteminin zayıflamasında, doğuştan gelen kronik hastalıklar ve enfeksiyonlar gibi değiştirilemeyen etkenlerin yanı sıra yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarındaki hatalar da önemli rol oynamaktadır. Bunlar arasında en yaygın nedenler şunlardır:
1 – Beslenme yetersizliği
Bağışıklık sisteminin zayıflamasının en yaygın nedeni, yetersiz ve dengesiz beslenmedir. Karbonhidrat açısından zengin bir diyet, antikorların yapı taşları olan proteinlerden yoksun beslenme, aşırı kilo ve aşırı zayıflık gibi durumlar, bağışıklığı olumsuz etkileyebilir. Çinko ve selenyum eksikliği de bağışıklığı zayıflatabilir. Bağışıklığın güçlü kalabilmesi için uygun beslenme (vitaminler, mineraller, probiyotikler, dengeli makro besin alımı) son derece önemlidir.
2 – Bağırsak sorunları
Bağışıklık sistemi için kritik öneme sahip olan bağırsak sağlığı, sağlıklı bağırsaklar ile doğrudan ilişkilidir. Bağırsak problemleri (örneğin sık sindirim bozuklukları), bağışıklığın zayıf olduğuna işaret edebilir.
