İshal, sık ve sulu dışkılama ile kendini gösteren bir durumdur. Prof. Dr. Sarıkaya, “Bakteriler, virüsler ve parazitler ishalin yaygın sebepleridir; ancak bu durumun tek nedeni değildir” şeklinde açıklama yaptı. Ayrıca, laktoz intoleransı, gluten duyarlılığı, irritabl bağırsak sendromu, inflamatuvar bağırsak hastalıkları ve pankreas enzim yetmezliği gibi faktörlerin de ishalin gizli tetikleyicileri arasında bulunduğunu belirtti.
Akut ve Kronik İshal Arasındaki Farklar
Prof. Dr. Sarıkaya, ishalin süresine göre değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, akut ishalin genellikle kısa sürdüğünü ve iki haftayı geçmeden iyileştiğini ifade etti. Kronik ishalin ise dört haftadan uzun sürmesi durumunda altta yatan ciddi sağlık sorunlarının olabileceğine dikkat çekti. Tanı sürecinde dışkı analizinin önemli bir rol oynadığını belirtti.
Dışkıda mikrop, lökosit veya yağ varlığının tespit edilmesi gerektiğini ifade eden Sarıkaya, gerektiğinde dışkı kültürü yapılması ve sıvı-elektrolit kaybını değerlendirmek için kan testleri uygulanması gerektiğini aktardı. Kronik vakalarda daha ileri incelemeler olan gastroskopi ve kolonoskopi uygulamalarının gerekebileceğini dile getirdi.
İshalden Korunma Yolları
Prof. Dr. Sarıkaya, ishalden korunmanın en etkili yönteminin el hijyeni olduğunu belirterek şu tavsiyelerde bulundu:
Yemeklerden önce ve tuvalet sonrası eller mutlaka sabunlu suyla yıkanmalıdır.
Seyahatlerde pişirilmiş yiyeceklerin tercih edilmesi önerilir.
Açıkta satılan veya uzun süre beklemiş gıdalardan uzak durulmalıdır.
Şişe suyu kullanılmalı ve buz tüketimi sınırlandırılmalıdır.
Beslenme Önerileri
İshal döneminde sıvı ve elektrolit dengesinin korunmasının büyük önem taşıdığını belirten Sarıkaya, şu önerileri sundu:
Yağlı, baharatlı ve asitli gıdalardan kaçınılmalıdır.
Gazlı içecekler tüketilmemeli; su ve ayran tercih edilmelidir.
Çocuklar ve yaşlılar sıvı kaybına daha duyarlı olduğundan gerektiğinde rehidratasyon solüsyonları kullanılmalıdır.
Prof. Dr. Sarıkaya, ayrıca probiyotiklerin bağırsak florasının yeniden dengelenmesine yardımcı olabileceğini belirtti. Ateş ve şiddetli karın ağrısı gibi belirtiler bakteriyel bir enfeksiyona işaret edebilir; bu tür durumlarda mutlaka bir doktora başvurulması gerektiğini vurguladı.
