Kovid-19’u atlatan birçok kişi hafif semptomlarla hastalığı geçirebilirken, bazı bireylerde yorgunluk, beyin sisi, vücut ağrıları ve nefes darlığı gibi belirtiler aylarca hatta yıllarca devam edebiliyor. Bu durum “uzun Kovid” olarak adlandırılmakta. Ancak bu kalıcı semptomların nedenlerinin ne olduğu konusunda net bir açıklama uzun süre bulunamamıştı.
Yeni bir araştırma, uzun Kovid hastalarının kanında “mikro pıhtılar” olarak bilinen anormal kan pıhtılaşma kümeleri ile “nötrofil” adı verilen bağışıklık hücrelerinde meydana gelen değişiklikler arasında doğrudan bir ilişki olduğunu ortaya koydu. Mikro pıhtılar, ilk kez Kovid hastalarının kanında tespit edildi.
Araştırmacılar, nötrofillerin belirli bir değişim geçirerek DNA’larını dışarı attığını ve bunun sonucunda “nötrofil hücre dışı tuzakları” (NET’ler) adı verilen lifsi yapılar oluştuğunu keşfetti. NET’ler, patojenleri yakalayıp yok etmekle görevli olsa da, bu süreç mikro pıhtılarla birleştiğinde sağlıklı kan dolaşımını bozabilecek sonuçlar doğurabiliyor.
Fransa’daki Montpellier Kanser Araştırma Enstitüsü’nden çalışmanın yazarlarından Alain Thierry, bu etkileşimin fizyolojik düzeyde hastalığa neden olabilecek bir mekanizmayı işaret ettiğini ifade etti. Diğer bir yazar Resia Pretorius ise bu yapışkan mikro pıhtıların NET’lerle birleştiğinde vücudun doğal pıhtı çözme mekanizmalarına karşı daha dirençli hale geldiğini ve uzun süre dolaşımda kalabildiğini belirtti.
Araştırmada, uzun Kovid hastalarının plazmasında sağlıklı bireylere göre çok daha büyük mikro pıhtılar ve daha yüksek seviyede NET oluşumu tespit edildi. Bu durumun, özellikle uzun Kovid ile ilişkili damar rahatsızlıklarını kötüleştirdiği düşünülmekte.
Çalışmada, “Daha yüksek NET oluşumunun mikro pıhtıların stabil kalmasını sağlayarak uzun Kovid sendromuna neden olan zararlı etkilere yol açabileceğini öne sürüyoruz” ifadesine yer verildi.
Bilim insanları, Journal of Medical Virology dergisinde yayımlanan bu bulguların uzun Kovid semptomlarına yönelik hedefli tedavi stratejileri geliştirilmesinde önemli bir adım olabileceğini değerlendiriyor.
