Harry Perkins Tıbbi Araştırma Enstitüsü Epigenetik Laboratuvarı uzmanları, 2020 yılından bu yana arı zehri üzerinde yürüttükleri çalışmalarla, bal arılarından elde edilen zehrin agresif meme kanseri hücrelerini etkili bir şekilde yok ettiğini belirlediler. Meme kanseri, cilt kanserleri hariç, en yüksek ölüm oranına sahip kanser türleri arasında yer almakta ve 2025 yılında 326 bin 950 yeni invaziv vaka ile yaklaşık 43 bin ölüm bekleniyor.
Dr. Edina Wang, ekibin yaptığı klinik öncesi çalışmalarda, doğrudan kan dolaşımına güvenle enjekte edilebilecek hedefli melittin formu geliştirdiklerini ifade etti. Melittin, bal arısı zehrinin ana bileşeni olup, “hücre zarında delikler açarak” kanser hücrelerini öldürme yeteneğine sahip. Wang, tek bir enjeksiyonun ardından kanser hücrelerinin altı saat içinde yok olduğunu ve etkinin bir haftaya kadar sürdüğünü, sağlıklı hücrelere ise minimal zarar verildiğini aktardı.
DOĞRUDAN TEDAVİ OLARAK KULLANILAMIYOR
Araştırmalar, melittinin yanı sıra kanser hücrelerini daha spesifik olarak hedeflemeye yardımcı olabilecek başka bileşenlerin de mevcut olabileceğini göstermektedir. Ancak, bal arısı zehrinin doğal hali alerjen ve toksik maddeler içerdiğinden, doğrudan tedavi amacıyla kullanılamamaktadır. Hedefli melittin formu, tümörlere nüfuz etme kabiliyetini artırırken, sağlıklı dokuları da korumayı hedeflemektedir.
Minnesota Üniversitesi’nden Dr. Robert Clarke, doğal ürünlerle geliştirilen ilaçların uzun yıllardır kanser tedavisinde kullanıldığını belirterek, bu çalışmanın da benzer bulgulara sahip olduğunu ifade etti. Çalışmanın dikkat çeken bir diğer noktası ise, bazı meme kanseri alt tiplerinin, özellikle üçlü negatif meme kanseri (TNBC) gibi agresif türlerin, bu zehre karşı daha hassas olduğudur. TNBC için şu an onaylanmış bir hedefli tedavi mevcut değildir.
YUMURTALIK KANSERİ ÜZERİNDE DE ÇALIŞMALAR YÜRÜTÜLÜYOR
Aynı yöntemle yumurtalık kanseri tedavisi üzerine de araştırmalar yapılmaktadır. İlk bulgular, hedefli melittinin yumurtalık kanseri hücrelerine karşı etkinliğinin, tek başına melittine göre altı kat daha fazla olduğunu göstermektedir.
Clarke, araştırmanın umut verici gelişmeler sunduğunu ancak güvenlik verilerinin henüz netleşmediğini vurguladı. Normal hücreler üzerinde yapılan laboratuvar testlerinin, gerçek hastalardaki toksisiteyi her zaman doğru yansıtmadığını hatırlattı.
YAN ETKİLERİ AZALTMA HEDEFİ
Dr. Wang, hedefli melittin tedavisinin mevcut kemoterapi ve radyoterapi yöntemlerinin yerine geçmekten ziyade, bu tedavileri tamamlayıcı bir unsur olarak gördüklerini belirtti. Yan etkileri azaltarak etkinliği artırabilirse, bazı kemoterapi ilaçlarının yerini almasının mümkün olabileceğini ifade etti. Amaçları, daha az toksik ve daha hassas kanser tedavileri geliştirmektir.
