Alpha-gal sendromu, “galaktoz-alfa-1,3-galaktoz” adı verilen bir şeker molekülünden ismini alıyor. Bu molekül, inek, domuz, geyik ve tavşan gibi memelilerde doğal olarak bulunurken, insan vücudunda yer almamaktadır. Enfekte bir kenenin ısırması sonucunda bu molekül kan dolaşımına girdiğinde, bağışıklık sistemi tarafından tehdit olarak algılanmakta ve antikor üretimi başlamaktadır. Bu süreç, et ve süt gibi alpha-gal içeren gıdaların tüketilmesiyle vücudun alerjik tepki vermesine yol açmaktadır.
GEÇ TEPKİ VEREN BİR ALERJİ TÜRÜ
Bu hastalığın belirtileri genellikle kene ısırmasından 1 ila 3 ay sonra ortaya çıkmaktadır. Tüketilen hayvansal ürünlere karşı alerjik reaksiyonlar ise genellikle 2 ila 6 saat içinde görülmektedir. Belirtiler arasında şiddetli kaşıntı, cilt döküntüsü, karın ağrısı, bulantı, yüzde şişme ve hatta anafilaktik şok yer almaktadır. Uzmanlar, bu tür vakaların tanısının güç olduğunu ve birçok hekimin hâlâ bu sendromu tanımadığını ifade etmektedir.
6 KITAYA YAYILDI
Notre Dame Üniversitesi’nden Parazitoloji Uzmanı Prof. Lee Rafuse Haines, sendromun başlangıçta yalnızca ABD’nin güneydoğusuyla sınırlı olduğu düşünülse de, günümüzde altı kıtada tespit edildiğini vurgulamıştır.
HANGİ KENELER TAŞIYOR?
En bilinen taşıyıcının ABD’nin güneydoğusunda bulunan “yalnız yıldız kenesi” (lone star tick) olduğu belirtilmektedir. Bununla birlikte, Avrupa’daki bazı kene türlerinin de benzer risk taşıdığı araştırmalarla ortaya konulmuştur. Özellikle şehir parkları ve kırsal alanlarda karşılaşılan geyik keneleri, hastalığın yayılmasında etkili olabilmektedir.
YAYILMA NEDENLERİ ARTIYOR
Alpha-gal sendromunun yayılmasındaki en önemli etkenler arasında kene popülasyonundaki artış, iklim değişikliği, doğa aktivitelerinin çoğalması ve vahşi yaşamla olan temasın artması yer almaktadır. Uzmanlar, sıcaklıkların yükselmesinin kenelerin yaşam alanlarını genişleterek daha fazla insanı tehdit altına soktuğunu belirtmektedir.
KESİN TEDAVİSİ YOK
Şu an için Alpha-gal sendromunun bilinen bir tedavisi mevcut değildir. Hastalığa yakalanan bireylere, hayvansal gıdalardan, süt ürünlerinden ve jelatin gibi katkı maddelerinden kaçınmaları önerilmektedir. Ayrıca, kene ısırıklarından korunmanın büyük önem taşıdığı ifade edilmektedir.
ALERJİ YILLAR İÇİNDE ZAYIFLAYABİLİYOR
Bazı vakalarda, riskli gıdalardan uzun süre uzak durulması durumunda alerjik reaksiyonların zamanla azaldığı gözlemlenmiştir. Ancak bilimsel araştırmalar, hastalığın gelişim süreci, kimin nasıl etkilendiği ve tedavi seçenekleri hakkında hâlâ net bilgilere ulaşamadıklarını göstermektedir.
KENELERDEN KORUNMA YOLLARI
Uzmanlar, doğada uzun kollu kıyafetler giyilmesini, DEET içeren böcek kovucuların kullanılmasını ve doğa yürüyüşü sonrası vücut kontrolü yapılmasını tavsiye etmektedir. Ayrıca, evcil hayvanların da düzenli olarak keneye karşı kontrol edilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
