Sessizce Büyüyen Bir Organ
Prostat, erkeklerde mesanenin hemen altında yer alan ve ceviz büyüklüğünde bir salgı bezidir. Bu küçük yapı, meni sıvısının bir kısmını üretmekten sorumludur ve doğrudan yaşamla değil, üremeyle bağlantılıdır. Ancak, yaş ilerledikçe prostat büyümeye başlar ve bu da ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Normalde 20-30 gram ağırlığında olan prostat, 50 yaş sonrası 40-100 grama kadar çıkabilmektedir. Bu büyüme iyi huylu olabileceği gibi kötü huylu da olabilir. Her iki durumda da belirtiler benzerlik göstermektedir (Kaynak: Mayo Clinic – Prostate gland: Function and diseases).
İdrar Şikayetleri Neyi Gösterir?
İdrar şikayetleri, çoğu zaman basit bir yaşlılık belirtisi olarak algılansa da, bazen ciddi bir hastalığın ilk işareti olabilir.
İşte bu konuda dikkate alınması gereken bazı işaretler:
– Güçsüz akış
– Bekleyerek idrara başlama
– Gece sık sık kalkma
– İdrarda kan
Bu belirtiler, hem Benign Prostat Hiperplazisi (BPH) hem de prostat kanseriyle ilişkili olabilir. Bu nedenle mutlaka bir doktor kontrolü gerekmektedir (Kaynak: Harvard Health – Trouble urinating? Don’t ignore it).
Prostatı Korumak İçin Ne Yapabiliriz?
Kesin bir korunma yöntemi olmamakla birlikte, riskleri azaltmak mümkündür. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve fazla kilolardan kaçınmak önemli faktörlerdir. Domates, brokoli ve yeşil çay gibi antioksidanlar destekleyici olabilir fakat en önemli olan düzenli kontrollerdir (Kaynak: Johns Hopkins Medicine – Foods That Promote Prostate Health).
Prostat hastalıkları, erkek sağlığının en ihmal edilen alanlarından biri. Basit bir idrar şikayetiyle başlayan süreç, yıllarca belirti vermeden ilerleyebilir. Düzenli kontrol, erken tanı ve doğru bilgi hayat kurtarır. (Kaynak: European Association of Urology – Prostate Health Awareness).
Büyüme Her Zaman Kanser Anlamına Gelmez
Yaşlandıkça prostatın büyümesi yaygın bir durumdur. Buna Benign Prostat Hiperplazisi (BPH) denir ve çoğunlukla kanser değildir. Ancak, idrar kanalına baskı yaparak yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Aynı bölgede gelişen prostat kanseri, BPH ile karıştırılabilir çünkü belirtiler büyük ölçüde aynıdır:
– Sık idrara çıkma
– Gece birden fazla kez idrara kalkma
– İdrar akışında zayıflama
– Mesane tam boşalmamış hissi
– İdrar yaparken yanma ve kesik kesik gelme
(Kaynak: American Cancer Society – Prostate Cancer Symptoms and Signs).
Enfeksiyon mu, Kanser mi, BPH mı?
Üç durum da aynı bölgeyi etkilemekte, ancak nedenleri, seyri ve tedavi yöntemleri oldukça farklıdır. Prostatit, yani prostat iltihabı, genç erkeklerde bile görülebilir. Ağrılı idrar, ateş, kasık ağrısı ve ani başlayan şikayetlerle kendini gösterir. Akut ve kronik formları bulunmaktadır ve genellikle antibiyotikle tedavi edilir (Kaynak: Cleveland Clinic – Prostatitis: Causes, Symptoms & Diagnosis).
Erkekler Neden Geç Kalıyor?
Birçok erkek, bu belirtileri utandığı veya önemsemediği için yıllarca göz ardı etmektedir. Toplumda “muayene olursam bir şey çıkar” korkusu yaygındır. Ancak, erken evrede yakalanan prostat kanseri büyük oranda tedavi edilebilmektedir (Kaynak: National Institutes of Health – Men’s Health Awareness).
Tarama Ne Zaman Başlamalı?
Amerikan Kanser Derneği’ne göre, 50 yaşındaki her erkek en az bir kez prostat kontrolünden geçmelidir. Ailesel risk söz konusuysa, bu yaş 40-45’e çekilmelidir. PSA testi, elle muayene ve gerekirse MR, tanıda kullanılmaktadır (Kaynak: American Cancer Society – Prostate Cancer Screening Guidelines).
YARIN:
– PSA testi neyi gösterir, neyi göstermez?
– Yüksek çıkarsa her zaman kötü haber midir?
– PSA’nın sınırları: Hatalı pozitif ve negatifler
– Serbest PSA, yaşa göre değerler ve takip
– Yeni nesil testler ve alternatifler
– Kararı kim verir: Doktor mu, hasta mı?
