Gizli şeker (pre-diyabet), kan şekeri düzeylerinin normalin üzerinde olduğunu, ancak henüz diyabet tanısı alacak kadar yüksek olmadığını ifade eder.
Tip 2 diyabet teşhisi konulan hastaların çoğu, bu hastalığa yakalanmadan önce pre-diyabet evresinden geçmektedir. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, bu durumu “diyabetin ayak sesleri” olarak tanımlamakta ve bu süreçle ilgili bilinmesi gerekenleri şöyle aktarır:
Neden ciddiye alınmalı?
Kan şekeri düzeyi 100-126 mg/dl arasında olan dönem pre-diyabet (hafif diyabet) olarak adlandırılır. Bu dönem için diğer terimler bozulmuş açlık glikozu, glikoz intoleransı ve sınırda diyabet olarak da kullanılır. Pre-diyabet dönemi, diyabet dönemi kadar ciddi bir süreçtir ve bu evrede de diyabetin tüm komplikasyonları ile karşılaşmak mümkündür.
Genellikle fark edilmez
Pre-diyabet, belirti vermez. Bu nedenle, yalnızca bir kan tahlili ile anlaşılabilir. Belirtiler, hastalığın diyabete dönüşmesi durumunda ortaya çıkmaktadır. Ağız kuruluğu, aşırı susama, sık acıkma, sık idrara çıkma ve bulanık görme gibi şikayetler ancak bu evrede görülmektedir.
Sebepleri nelerdir?
Pre-diyabetin en önemli nedeni genetik faktörlerdir. Bunun yanı sıra, hipertansiyon, gebelikte şeker hastalığı olanlar, kötü beslenme alışkanlıkları, hareketsiz yaşam tarzı ve kilo fazlalığı gibi etkenler de hastalık riskini artırabilir. Bu risk faktörlerini taşıyan bireylerin, yılda bir kez kan şekerlerini ölçtürmeleri ve takiplerini yaptırmaları önemlidir.
Teşhisi çok kolay
Yılda bir kez açlık kan şekerinin kontrol edilmesi, gizli şeker durumu hakkında bilgi edinmek için yeterlidir. Bu nedenle yıllık sağlık kontrollerinizi aksatmamanız büyük önem taşır.
Riski azaltma yolları
Pre-diyabet nedeniyle diyabet riskini azaltmak için şu noktalara dikkat edilmelidir:
– Kalori kontrolü
– Doğal ve taze besinler
– Fiziksel aktivite ve egzersiz
– Yeterli uyku ve huzur
– Omega-3 alımı
– Yeşil yapraklı sebzeler
– Kuruyemişler
Bunları ölçülü tüketin
– Tam tahıllar
– Baklagiller
– Meyveler
Bunlardan uzak durun
– Şeker, mısır şurubu ve rafine karbonhidratlar.
– Unlu gıdalar, beyaz ekmek.
– İşlenmiş ve ambalajlı gıdalar.
– Meyve suları, asitli içecekler, enerji içecekleri ve tatlandırıcılar.
Diyabet riski nasıl azaltılır?
Pre-diyabet, önlenebilir bir durum olarak nitelendirilmektedir. Diyabet, pankreasta insülin salgısının bozulduğu yerde başlar. Bunun en önemli nedeni vücuttaki yağ fazlalığıdır. Kilo vermek, sağlıklı beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak, bu bozuklukların giderilmesine yardımcı olmaktadır. Bu şekilde, uzun dönemde diyabete gidişatı yavaşlatmak mümkün olmaktadır.
Hangi hastalıkları tetikler?
Tedavi edilmeyen pre-diyabet, diyabet yani halk arasında bilinen adıyla şeker hastalığına dönüşebilir. Diyabet, kandaki şekerin işlenememesi nedeniyle ortaya çıkar. Vücuttaki şeker seviyesini dengeleyen insülin yetersiz salgılandığında veya insüline yanıt verilemediğinde, kanda yüksek şeker seviyeleri bu hastalığa yol açar.
Kesin tedavisi bulunmayan diyabet, kontrol altına alınmadığı takdirde kalp-damar hastalıkları, karaciğer yağlanması, kronik böbrek yetmezliği, kanser ve alzheimer gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir ve felç riskini artırabilir.
www.sozcu.com.tr internet sitesinde yayınlanan yazı, haber ve fotoğrafların her türlü telif hakkı Mega Ajans
ve Rek. Tic. A.Ş’ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.
