Tütün ürünlerine bağlı olarak yayılan dumanın, bulunduğumuz ortamda birikmesi ve ardından tekrar havaya salınması durumu “üçüncü el duman maruziyeti” olarak adlandırılmaktadır.
Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Oğuz Kılınç, az bilinen ve genellikle göz ardı edilen üçüncü el duman maruziyetinin ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtti. Kılınç, bu konudaki etkileri hakkında şu bilgileri paylaştı:
Prof. Dr. Oğuz Kılınç
Elektronik sigaranın hiçbir farkı yok
Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’nın tanımına göre, tütün ürünlerinin kullanıldığı ortamlarda meydana gelen ikinci el duman maruziyeti, yani pasif içicilik, toksinlere maruz kalma riskini artırıyor. Sigara, elektronik sigara, ısıtılmış tütün, nargile gibi ürünlerin kullanımı sonrası ortamda kalan tütün ve nikotin artıklarının oluşturduğu toksik kalıntılar ise üçüncü el duman maruziyeti olarak adlandırılmaktadır.
Ortam havalandırılsa da kanserojen maddeler aylarca yok olmaz
Bilimsel araştırmalar, tütün ürünlerinden kaynaklanan artıkların, odanın havalandırılmasından 12 saat sonra bile havada asılı kaldığını ve halı, perde gibi yüzeylerde nikotin ve kanserojen maddelerin bulunduğunu göstermektedir. Üç ay sonra yapılan yüzey analizlerinde, NNK adlı kanserojen maddenin hâlâ varlığı tespit edilmiştir.
Komşunuzun evinde içtiği sigara bile size zarar verebilir
Apartman daireleri arasında tütün ürünlerinden çıkan artıkların hareket ettiği ve havalandırma boşlukları aracılığıyla sigara içilmeyen diğer dairelere bulaştığı gözlemlenmiştir. Bu durum, toplu taşıma araçları için de geçerlidir. Taksilerde yapılan bir çalışmada, araç döşemelerinde yüksek yoğunlukta NNK bulunmuştur.
Yasal düzenlemeler genişletilmeli
Elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünleri de dahil olmak üzere, tütün ve nikotin artıklarına maruz kalmanın yarattığı üçüncü el duman maruziyetinin toplumda bilinmesi, bu kirleticilerin önlenmesi adına yasal düzenlemelerin artırılması ve denetim mekanizmalarının tam olarak uygulanması gerekmektedir.
SİGARANIN GİZLİ YÜZÜ
DNA hasarını ve kanser riskini artırır
Üçüncü el duman maruziyeti, vücutta birçok hasara yol açar. Kulak ve baş ağrısı, enfeksiyonlara karşı direncin azalması, hastalık riskinin artışı, iyileşmenin yavaşlaması, astım ataklarının tetiklenmesi gibi sorunlara neden olmaktadır. Ayrıca, bu durum DNA ve hücresel düzeyde hasarlara yol açarak kanser riskini artırmaktadır. Pasif içicilik gibi, üçüncü el duman maruziyeti de hayatı tehdit eden kimyasallar içerir.
Temizlik de bir işe yaramıyor
Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Sekreteri Dr. Remziye Can, üçüncü el duman hakkında şu bilgileri verdi: “Bu duman, tam anlamıyla duman değildir. Tütün ve nikotin artıklarının yüzey, halı, duvar, mobilya, battaniye gibi malzemelere yerleşmesi, yiyeceklerle teması ve ev tozunda birikmesi sonucu sürekli olarak bu toksik kalıntılara maruz kalınmaktadır. Kanserojen olarak tanımlanan bu kalıntılar, silme, yıkama veya havalandırma gibi temizlik işlemleri ile ortadan kaldırılamaz. Uzun yıllar boyunca yaşanılan ortamlarda varlıklarını sürdürmeye devam ederler.
Çocuklar en savunmasız grup
Çocuklar, evlerin zeminleri, halılar ve koltuklar gibi yüzeylerle temasta bulunduklarından üçüncü el sigara dumanına karşı en savunmasız gruptur. Bu durum, özellikle nesnelere sıkça dokunan ve ardından ellerini ağızlarına götüren küçük çocuklar için daha da tehlikelidir; çünkü bu, zehirli kimyasallara maruz kalma oranlarını artırabilir.
Tiryakilere önemli bir uyarı
Sigara içiyorsanız, evin içinde asla içmemeniz gerektiğini unutmamalısınız. Duman kokusunu artık almasanız bile, duman hâlâ oradadır. En iyi çözüm, sigarayı tamamen bırakmaktır.
