Günlük hayatımızda sıkça kullandığımız deterjanlar, yanlış etiketleme veya eksik bilgiler nedeniyle ciddi bir tehlike haline gelebiliyor. Son zamanlarda yaşanan kimyasal temas vakalarının artması, temizlik ürünlerinin seçiminde daha dikkatli olunması gerektiğini bir kez daha gündeme getirdi.
ECHA’nın Tüketici Güvenliği Birimi’nde görevli kimyasal güvenlik uzmanı Dr. Anna Müller, yayımladıkları son değerlendirmede şu önemli uyarılarda bulundu:
“Etiketinde zorunlu güvenlik sembolleri bulunmayan hiçbir temizlik ürününü kullanmamalısınız. Bu ürünlerin içerikleri, risk seviyeleri ve sağlık etkileri belirsizdir,” dedi.
DETERJANLARDA GÜVENLİK SEMBOLLERİ
Temizlik ürünlerindeki güvenlik sembolleri, yalnızca bilgilendirici değil, aynı zamanda sağlığımızı koruyan uyarılardır. Avrupa Birliği ve Türkiye’de yürürlükte olan düzenlemelere göre deterjan ambalajlarında bulunması zorunlu semboller şunlardır:
– Korozif Madde İşareti (GHS05)
Cilt ve gözlerde ciddi yanıklara yol açabilir. Genellikle güçlü tıkanıklık açıcılar ve fırın temizleyicileri gibi ürünlerde bulunur.
– İrritan / Alerjen Uyarısı (GHS07)
Ciltte tahriş, solunumda hassasiyet ve alerjik reaksiyon riskini taşır. Evde sıkça kullanılan deterjanlarda en yaygın uyarıdır.
– Çevre İçin Tehlikeli Sembolü (GHS09)
Bu sembol, ürünlerin su canlıları için toksik olabileceğini gösterir. Bu nedenle, bu tür ürünlerin doğrudan lavabo veya kanalizasyona dökülmemesi gerekir.
– Yanıcı Madde Uyarısı (GHS02)
Aerosol formunda veya solvent bazlı temizlik ürünlerinde yer alabilir.
Dr. Müller, bu sembollerin “göz ardı edilmemesi gereken kritik bilgiler” olduğunu vurgulayarak,
“Sembol yoksa risk bilinemez; bu durum da tüketiciyi savunmasız bırakır.” ifadelerini kullandı.
ETİKETTE GEREKEN DİĞER BİLGİLER
Semboller tek başına yeterli değildir. Deterjanlarda şu bilgilerin de bulunması zorunludur:
– Ürünün kullanım amacı
– Doğru kullanım talimatı
– Üretici/ithalatçı bilgisi
– İçerik listesi ve alerjen bildirimleri
– UFI kodu – zehirlenme durumunda formülün hızlıca tespit edilmesini sağlar
– Parti/lot numarası
– ECHA raporuna göre bu bilgilerin eksik olması, ürünün güvenilir olmadığını ve “yetkisiz üretim” olasılığını artırıyor.
ETİKETSİZ ÜRÜNLERİN TEHLİKESİ
ECHA uzmanları, açık satılan veya markasız ürünlerin sağlık açısından ciddi tehdit oluşturduğuna dikkat çekiyor. Bu tür ürünlerde:
– Kimyasal yoğunluk bilinmez,
– Cilt ve gözde yanma riski artar,
– Solunduğunda akciğer hasarı meydana gelebilir,
– Evcil hayvanlar için zehirlenme riski artar,
– Acil durumlarda sağlık ekipleri müdahale edemez; çünkü formül bilinmemektedir.
Raporda, Avrupa’daki zehirlenme merkezlerine yapılan başvurularda çocuk zehirlenmelerinin bir kısmının etiketsiz temizlik ürünlerinden kaynaklandığı belirtiliyor.
GÜVENLİ DETERJAN SEÇİMİ İÇİN ALTIN KURALLAR
Dr. Müller ve ECHA uzmanları, güvenli ürün seçimi için aşağıdaki önerileri sunuyor:
Etiketlerdeki sembol ve uyarıların eksiksiz olup olmadığını kontrol edin.
Orijinal, kapaksız açılmamış ürünleri tercih edin.
Açıkta satılan ürünlerden uzak durun.
Çevre dostu sertifika bulunan ürünleri seçin.
Alerjen uyarılarını mutlaka okuyun.
Bu adımlar, hem sağlığınızı hem de çevreyi koruma açısından büyük önem taşımaktadır.
