Havaların soğumasıyla birlikte eldiven ve kalın çoraplara yönelmek alışıldık bir davranış. Ancak bazı bireyler, ellerinin ve ayaklarının sürekli olarak buz gibi olma hissinden kurtulamaz. Uzmanlar, bu durumun yalnızca basit bir rahatsızlık olmadığını, aynı zamanda anemi, tiroid problemleri ya da Raynaud sendromu gibi ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabileceğini vurguluyor.
Soğuk hava koşullarında el ve ayakların üşümesi, vücudun normal bir savunma mekanizması olarak değerlendiriliyor. Vücut, hayati organları korumak amacıyla kan damarlarını daraltarak (vazokonstriksiyon) sıcak kan akışını merkeze yönlendiriyor. Ancak, bu durum dış ortam sıcaklığından bağımsız bir şekilde sürekli hale geldiğinde, bir sağlık sorununun habercisi olabilir.
Doktorlar, sürekli soğuk el ve ayakların sadece “dolaşım bozukluğu” olarak düşünülmemesi gerektiği konusunda uyarıyor. İşte bu durumun en yaygın ancak gözden kaçabilen nedenleri:
Anemi (Demir veya B12 Eksikliği): Vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin sayısı yetersiz kaldığında, özellikle uç noktalardaki dokular yeterli oksijen alamaz. Bu da sürekli bir üşüme hissine yol açabilir.
Hipotiroidizm (Tiroid Bezinin Az Çalışması): Metabolizmayı ve ısı üretimini kontrol eden tiroid bezi yeterli hormon üretmediğinde, vücut sistemi yavaşlar. Bu durum, soğuk havaya karşı artan hassasiyet ve sürekli üşüme hissi ile kendini gösterebilir.
Raynaud Sendromu: Bu sendromda, el ve ayak parmaklarındaki küçük atardamarlar soğuğa ve duygusal strese aşırı tepki verir. Bu tepki, genellikle üç aşamada gerçekleşir:
Öncelikle, kan akışının kesilmesiyle parmaklar beyazlaşır.
Ardından, oksijen eksikliğinden dolayı mavi bir renge dönüşür.
Son olarak, kan akışının geri gelmesiyle birlikte parmaklar kırmızılaşır ve ağrılı bir karıncalanma hissi oluşur.
Periferik Nöropati: Genellikle diyabetin bir komplikasyonu olarak ortaya çıkan bu durum, sinir hasarına neden olarak ayaklardaki his kaybına ve kan akışının bozulmasına yol açarak üşüme hissine neden olabilir.
Sigara içmenin de bu duruma katkıda bulunabileceği bilinmektedir. Nikotin, kan damarlarını daraltarak kan akışını olumsuz etkileyebilir.
Peki, ne yapılmalı?
Eğer altta yatan bir sağlık sorunu yoksa, bu rahatsız edici durumla başa çıkmak için bazı basit ama etkili yöntemler mevcuttur:
Kat kat giyinin: Vücudun merkezi (gövde) ne kadar sıcak olursa, uç noktalara o kadar fazla sıcak kan gönderilir. Tek bir kalın kazak yerine, tişört, gömlek ve hırka gibi katmanlar oluşturmak daha etkilidir.
Doğru malzemeyi seçin: Nemi hapseden pamuk yerine, ısıyı daha iyi koruyan yün veya modern teknik kumaşları tercih edin.
Dar kıyafetlerden kaçının: Dar çoraplar veya eldivenler, kan dolaşımını olumsuz etkileyerek durumu daha da kötüleştirebilir. Daha bol ayakkabılar ve parmakların birbirini ısıtmasına olanak tanıyan tek parmaklı eldivenler daha uygun bir seçim olacaktır.
Hareket edin: Hareket, en etkili çözümlerden biridir. Uzun süre oturduğunuzda bile, birkaç dakikalık yürüyüş yapmak, bileklerinizi çevirmek veya yumruklarınızı sıkıp açmak kan akışını hızlandıracaktır.
Doktora ne zaman gidilmeli?
Uzmanlar, çoğu durumda bunun fizyolojik bir durum olduğunu belirtse de, belirli belirtiler tıbbi müdahale gerektirebilir:
Üşümeye, cilt renginde beyazlaşma veya mavileşme gibi değişiklikler eşlik ediyorsa.
El veya ayaklarda iyileşmeyen yaralar meydana geliyorsa.
Üşümeye uyuşma, karıncalanma veya şiddetli ağrı hissi eşlik ediyorsa.
Unutulmamalıdır ki vücudumuz, büyük sorunlar ortaya çıkmadan önce bize küçük sinyallerle haber verir. Kronik olarak soğuk elleri ve ayakları dikkate almak önemlidir.
