“Bir şey olmaz” deyip hayatını kaybedenler
Son yıllarda 40–60 yaş arası erkekler arasında cinsel ilişki esnasında meydana gelen fenalaşma ve ani ölüm vakalarında belirgin bir artış gözlemleniyor. Hastaneye kaldırılanların bir kısmında kalp krizi, diğerlerinde ise ritim bozukluğu tespit ediliyor.
Bu durumun ortak nedeni ise performans artırıcı ilaçların kullanımı olarak belirlendi (Kaynak: Journal of Sexual Medicine, 2022).
Bu ilaçlar sağlıklı bireylerde güvenli bir şekilde kullanılabilir, ancak kalp-damar sisteminde mevcut sorunlar varsa etkileri ölümcül sonuçlar doğurabilir.
Kalp hastaları neden risk altında?
PDE5 inhibitörleri doğrudan kalbi yormaz. Ancak şu üç durumda risk artış gösterir:
1 – Damar sertliği: Damar genişlediğinde kan akışı artar, fakat damar esnek değilse yırtılma veya pıhtı riski ortaya çıkar.
2 – Gizli kalp yetmezliği: Eğer kalp kası zayıfsa, artan damar genişliğiyle baş edemez.
3 – Tansiyon ilacı kullanımı: Nitrat grubu ilaçlarla birlikte alındığında ani tansiyon düşüşü ve şok durumu gelişebilir.
(Kaynak: American College of Cardiology, 2022)
Seks, kalp için ne kadar yük getirir?
Ortalama bir cinsel ilişki, kalbi yaklaşık 6–8 dakikalık tempolu bir yürüyüş kadar yorar. Sağlıklı bireyler için bu durum sorun teşkil etmez. Ancak aşağıdaki durumlarda dikkatli olunmalıdır:
– Efor kapasitesi düşükse.
– Son 6 ayda göğüs ağrısı yaşandıysa.
– Efor testinde ritim bozukluğu tespit edildiyse.
İlişki sırasında kalbin yüklenmesi, ölümcül sonuçlara yol açabilir (Kaynak: Cleveland Clinic Heart Institute, 2021).
Peki hiç mi kullanılmamalı?
– Ciddi kalp yetmezliği, ileri derecede hipertansiyon, daha önce kalp krizi geçirenler ve nitrat grubu ilaç kullananlar için kesinlikle yasaktır.
– Diğer bireylerde ise kullanım kararı mutlaka kardiyolog tarafından değerlendirilmelidir.
– Günlük kullanım yerine, doktor kontrolünde ve belirli aralıklarla kullanımı daha uygundur.
– Kalp testleri yapılmadan performans artırıcı ilaç kullanımı önerilmez.
Her şey normalken neden kriz olur?
Bazı bireyler “tüm testlerim normaldi” şeklinde ifade eder. Peki bu durum nasıl mümkün olabilir? İşte cevabı:
Standart testler kalp sağlığını her zaman tam olarak yansıtmayabilir.
Görünürde sağlıklı olan kalplerin derinliklerinde gizli riskler bulunabilir.
Cinsel aktivite planlayan bireylerde şu testlerin yapılması önerilir
– EKG ve efor testi
– Kolesterol ve trigliserid paneli
– Böbrek ve karaciğer fonksiyonları
– Kan basıncı profili
– Gerekirse kalp EKO ve BT anjiyografi
Eforla göğüs ağrısı yaşayan birinin performans ilacı kullanması, tetikleyici bir etken olabilir.
İlişki sonrası ölüm riskini artıran kombinasyonlar
– Cinsel ilişki + PDE5 ilacı + nitrat kullanımı → Ani tansiyon düşmesi
– Yoğun alkol + uyku ilacı + seks ilacı → Ritim bozulması, bilinç kaybı
– Steroid + performans artırıcı → Kalp kası büyür, fakat elastikiyet kaybolur
– Yorgunluk + uykusuzluk + stresli ilişki ortamı → Kortizol artışı, damarda spazm
Riskli grup kimlerdir?
– 45 yaş üstü erkekler.
– Ailede kalp hastalığı öyküsü bulunanlar.
– Sigara veya nargile kullanan bireyler.
– Uyku bozukluğu yaşayanlar.
– Kolesterol veya tansiyon ilacı kullananlar.
– Karaciğer enzimleri yüksek olanlar.
(Kaynak: Turkish Society of Cardiology, 2022)
PDE5 inhibitörleri ne yapar?
Bu ilaçlar, fosfodiesteraz-5 (PDE5) enzimini baskılayarak düz kasların gevşemesine neden olur.
Böylece damarlar genişler ve ereksiyon süreci kolaylaşır.
Ama unutulmaması gereken önemli bir nokta var:
Bu genişleme yalnızca cinsel organla sınırlı değildir.
– Tüm damar sistemi etkilenir.
– Tansiyon düşebilir.
– Kalp yükü artabilir.
(Kaynak: Mayo Clinic, 2023)
Her şey normalken neden kriz olur?
Bazı bireyler “tüm testlerim normaldi” der. Peki bu nasıl mümkün olur? İşte cevabı:
Standart testler kalp sağlığını her zaman tam olarak göstermez.
Görünürde temiz olan kalplerin derinliklerinde ciddi riskler barınabilir.
5 görünmeyen kalp riski
– Lipoprotein (a) yüksekliği: Genetik kolesterol taşıyıcı riski.
– Sessiz damar kireçlenmesi: Koroner BT anjiyo olmadan fark edilmez.
– MINOCA sendromu: Anjiyoda açık damar, ama kriz riski (özellikle kadınlarda).
– Gece hipertansiyonu: Gündüz ölçülemeyen, uyku sırasında yükselen tansiyon.
– Aritmi eğilimi: Eforla veya stresle tetiklenen ritim bozukluğu.
(Kaynak: ESC Preventive Cardiology, 2023)
YARIN: Diş faktörü
– Diş eti kanaması ile kalp krizi arasındaki görünmez bağ nedir?
– Diş ipi kullanmayanlarda felç riski neden artar?
– Alzheimer hastalarının beyninde diş eti bakterisi nasıl bulunur?
– Diş fırçalama sıklığı ile demans gelişme riski arasında nasıl bir ilişki vardır?
