Yaz mevsiminde aşırı sıcaklardan bunalan bireyler, serinlemek amacıyla kahve ve meşrubat gibi içeceklerine buz ekleyerek rahatlamaya çalışıyorlar.
Marketlerde satılan ve kafe ile restoranlarda kullanılan buzların, hijyenik olmayan merdiven altı işletmelerde üretilmesi, sağlık açısından ciddi sıkıntılara yol açabiliyor.
AA muhabirinin yaptığı araştırmada, uzmanlar steril olmayan ortamlarda üretilen buzun yaratabileceği riskler hakkında bilgi verdi.
Bahçeşehir Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Dilek Arman, kontamine sulardan elde edilen buzların pek çok hastalığa zemin hazırladığını ifade etti.
Arman, bu tür buzların başlıca sorunlarından birinin “Escherichia coli” isimli mikrop olduğunu belirterek, bu mikrobu besin zehirlenmeleri ve turist ishalleri gibi rahatsızlıkların yaygın bir nedeni olarak nitelendirdi.
Salmonella, kolera, norovirüs, hepatit A ve nadiren parazitler ile mantarların da kirli buzlar aracılığıyla bulaşabileceğini dile getiren Arman, “Suyun içinde bu mikroorganizmalar varsa, buz donduğunda aktif olmasalar bile eridiklerinde tekrar etkin hale geleceklerdir. Buzun konulduğu kap, tutulduğu maşa veya buz makinesi gibi unsurların kontaminasyonu, bu mikroorganizmalarla karşılaşmamıza yol açabilir.” şeklinde konuştu.
Evde buz kullanırken temiz su ve kapların kullanılmasının önemine değinen Arman, “Temiz bir kapta üretilen buzların sorun yaratmasını beklemiyorum, ancak bu buzu içebileceğiniz sudan yapmak şartıyla. Musluk suyu kullanımında dikkatli olmak gerekiyor. Eğer farklı bir su kullanarak buzu hazırlıyorsanız, bu durumun güvenliğini yeniden değerlendirmek lazım.” dedi.
Prof. Dr. Arman, hastalar genellikle bulantı, kusma ve ishal gibi şikayetlerle başvuruda bulunduklarını belirterek, “Buz yerine yiyecek ve içecekleri doğrudan soğutmak daha güvenli bir seçenek olacaktır. Özellikle evde içme suyuyla buz üretimi yapılmasının sağlıklı olduğunu unutmamak gerekir.” ifadelerini kullandı.
– Ağız içi soğuk ısırıklarına da yol açabiliyor
Medicana Zincirlikuyu Hastanesi Acil Tıp Bölümü’nden Prof. Dr. Özlem Güneysel, buzu doğrudan ağız içinde uzun süre tutmanın soğuk ısırıkları ve doku hasarına neden olabileceğini belirtti ve bu noktada dikkatli olunması gerektiğini vurguladı.
Güneysel, hijyenik olmayan koşullarda üretilen buzların sebep olabileceği belirtiler hakkında bilgi verirken, “Kontamine sulardan üretilmiş buzları tüketen kişilerde halsizlik, yorgunluk, kırgınlık, ateş ve boğaz ağrısı gibi şikayetler görülebiliyor. Bunun yanı sıra kas ağrıları, karın ağrısı, bulantı, kusma ve ishal de eşlik edebilir.” dedi.
Hastaların şikayetlerinin süresinin 1 günden 5 güne kadar değişebileceğini belirten Güneysel, özellikle su içme zorluğunun bu süreyi uzatabileceğini ifade ederek, ilk olarak aile hekimine veya hastaneye başvurulması gerektiğini kaydetti.
Hava sıcaklıklarının artmasıyla birlikte buzdan kaynaklanan enfeksiyon şikayetlerinde de bir artış gözlemlendiğini dile getiren Güneysel, “Sorunun kaynağını net bir şekilde belirlemek zor olsa da, bu konuda bir artış olduğunu söyleyebilirim. Sağlık Bakanlığı ve Sağlık Müdürlüğü de bu durumu vurguluyor. Kişisel hijyene dikkat etmek ve suların kontaminasyondan korunması gerekiyor. Sıcak havalarda suları taze ve buzdolabından içmekte fayda var.” dedi.
Serinlemek için doğrudan buz tüketmek yerine içecekleri soğutmanın daha sağlıklı bir yöntem olduğunu belirten Güneysel, “İçeceklerimize buz eklesek bile, buzun kendisini yememeye özen göstermeliyiz.” şeklinde konuştu.
– “Buz paketinin üzerinde firmanın sicil numarası yoksa alınmasın”
Ümraniye’de buz üretimi yapan bir işletmenin sahibi Cüneyt Kahraman, buzun yenilebilir bir gıda ürünü olduğunu ifade ederek, “İçtiğimiz kahve ve yediğimiz gıdalarda bu buzu kullanıyoruz, dolayısıyla temiz olması ve bakterilerden korunması şart. Buzun ham maddesi su olduğu için temiz bir su kullanılması gerekiyor.” dedi.
İşletmelerinde modern bir arıtma sistemine sahip olduklarını belirten Kahraman, “Musluk suyunu bu makinede bakterilerden ve dış etkenlerden arındırıyoruz. Su arıtılırken mineral kaybı yaşanıyor, ancak arıtma sistemimizde bu kaybı telafi edecek bir yapı mevcut. Buz, musluktan arıtma sistemine, oradan soğutma işlemi ve ardından makinelerden geçerek paketleniyor. Her aşamada hava ve dış temas olmaksızın üretim yapıyoruz.” şeklinde bilgi verdi.
Kahraman, gıda üretim tesisleri olarak Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından denetlendiklerini ve ambalajlarında sicil ve onay numaralarına yer verdiklerini söyledi.
Bu numaraların önemine dikkat çeken Kahraman, “Vatandaşlar, buz paketinin üzerinde firmanın sicil numarası yoksa bu ürünü almasınlar. Asla markasız ürün tercih etmemeliler. Buzun hangi suyla ve hangi ortamda üretildiğini bilmek mümkün olmadığından, en azından Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından denetlendiğine güvenebilirler.” dedi.
Kahraman, buzun kullanım amacına göre çeşitlendiğini belirterek, “Şeffaf buz, daha steril ortamlarda üretildiği anlamına gelir. Ancak şeffaf olmayan buzlar da her zaman steril olmayabilir. Buzun şoklanma süresi genellikle 19-20 dakikadır. Daha hızlı üretim için süre kısaltılabilir, bu da buzun tam olarak kristalize olmadan beyazlaşmasına neden olabilir. Özetle, suyun temizliği buzun rengiyle ilişkilidir; ne kadar şeffaf, o kadar iyi ve temizdir.” değerlendirmesinde bulundu.
