İktidar temsilcileri ve ekonomi yönetimi, son zamanlarda katıldıkları etkinliklerde “ekonomide iyileşme” mesajını sıkça vurguluyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 23’üncü Doha Forumu’nda yaptığı konuşmada, bütçe açığı ve rezervler gibi birçok ekonomik göstergede “iyileşme” yaşandığını ifade ederek, 2026’nın “yapısal reform yılı” olacağını belirtti. Ancak ekonomistler, bu iyimserliğin arka planında gerçek yapısal reform için gerekli olan mülkiyet haklarının korunması, yargı bağımsızlığı, hukukun üstünlüğü ve bağımsız düzenleyici kurumların siyasetten arındırılması gibi unsurların bulunmadığını dile getiriyor.
Doha Forum’da Şimşek, “2.5 yılda bütçe açığı yüzde 3’e, borç stokunun GSYH’ye oranı yüzde 24’e geriledi. Enflasyon yüzde 70’lerden yüzde 31’e düştü ve tek haneye inmesi bekleniyor. Şimdi asıl mesele, bu kazanımları kalıcı hale getirecek olan yapısal dönüşüm” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı’nın 2026’yı “yapısal reformlar yılı” olarak ilan ettiğini de ekleyen Şimşek, bu konuda oldukça iyimser olduğunu belirtti.
Devlet Planlama Teşkilatı’nın eski planlama uzmanı Prof. Dr. Uğur Emek ise, piyasa ekonomisine inananların onun işleyişini kolaylaştıran reformlar yapmaları gerektiğini vurguladı.
‘YATIRIMCI İNANMAZ’
Emek, gerçek yapısal reformların mülkiyet hakları, yargı bağımsızlığı, hukukun üstünlüğü ve bağımsız düzenleyici kurumların siyasetten arındırılması gibi unsurlardan oluştuğunu belirtti. Ancak iktidarın kastettiği yapısal reformların ne olduğunun belirsiz olduğunu ifade eden Emek, bu söylemlerin bazı kitleler tarafından benimsenebileceğini, ancak yatırımcıların bu duruma ikna olmayacaklarını dile getirdi. Ayrıca, son raporunda Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) bile “yargı dürüstlüğü” ile ilgili uyarılarda bulunduğunu hatırlattı.
Kamu İhale Kanunu’nun şeffaflıktan ve rekabetten uzak olduğunu, kamu-özel işbirliği garantilerinin kamu borçlarını gizlediğini ve Türkiye Varlık Fonu kapsamındaki kamu iktisadi teşebbüslerinin denetim dışı olduğunu vurgulayan Emek, somut bir takvimle desteklenmeyen yapısal reform vaatlerinin anlamının kalmadığını ifade etti. Örneğin, “1 Ocak’a kadar Kamu İhale Kanunu AB standartlarına getirilecek” veya “1 Şubat 2026’ya kadar Varlık Fonu kapsamındaki tüm KİT’ler Sayıştay denetimine açılacak” gibi tarihler belirlenmeden bu söylemlerin inandırıcılığının olmadığını belirtti.
‘SAHTE BAŞARI ÖYKÜSÜ’
Prof. Hayri Kozanoğlu, büyüme potansiyelinin yüzde 5 olmasına rağmen yüzde 3 büyüme, yüzde 30 enflasyon ve yüzde 30 atıl işgücü oranının başarı olarak sunulmasını eleştirdi. Bu durumun başka ülkelerde büyük bir sosyal felaket olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirten Kozanoğlu, makro ekonomik verilerin geniş kitlelerin gerçek sıkıntılarını yansıtmadığını ifade etti. Dar gelirli kesimlerin bütçelerinin büyük kısmını gıda ve konuta harcadığını, iç talebin ise daha çok “tuzu kuru” kesimlerin harcamalarından kaynaklandığını belirtti.
Kozanoğlu, sanayinin durgunluğu nedeniyle ithalatın yatay seyrettiğini, zenginlere yönelik tüketim mallarında bir artış görüldüğünü, kamu hizmetlerinin gerilemesiyle insanların eğitim ve sağlık gibi ihtiyaçlarını piyasadan karşılamaya yöneldiğini vurguladı. Bütçenin büyük kısmının faiz ödemelerine gittiğini dile getirerek, sahte başarı öyküsünden cesaret alan yönetimin, 2026’da da kemer sıkma politikalarını sürdüreceğini, yapısal reform adı altında piyasacı uygulamalara devam edeceğini ve seçim ekonomisinin 2027’ye erteleneceğini öngördü.
