Yeni asgari ücretin belirlenmesine günler kala, yabancı bankalar ve diğer birçok kesimden tahminler gelmeye başladı. Ancak 2026 yılı için öngörüler, işçi tarafının Aralık 2024’teki talebinin çok gerisinde kalıyor. Bu durum, işçilerin açlık sınırının altında kalan beklenti ve tahminlerle karşı karşıya olduğu anlamına geliyor.
BİRÇOK KALEMİ ETKİLİYOR
Yaklaşık 8 milyon asgari ücretli işçi, yeni asgari ücretin belirlenmesini bekliyor. Görünürde yalnızca işçilerin ücretleri etkilense de asgari ücret, pek çok diğer kalemi de kapsıyor. Yeni asgari ücret belirlenmesiyle birlikte işsizlik maaşı, kısa çalışma ödeneği, yurtdışı hizmetleri borçlandırma, kıdem tazminatı, genel sağlık sigortası (GSS) primleri, askerlik ve doğum borçlanması, isteğe bağlı sigorta primleri, çeşitli idari para cezaları, bazı aylıklar, muhtar maaşı, staj ücretleri ve asgari ücretli çalışanların rapor ücretleri gibi birçok kalemde değişiklikler meydana geliyor. Sosyal yardımların belirlenmesinde de haneye giren gelirin brüt asgari ücretin üçte birinden az olup olmadığı dikkate alınıyor. Şu anda asgari ücretin, ülke nüfusunun yüzde 45’ini etkilediği belirtiliyor.
KOMİSYON TOPLANIYOR
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun, 2026 yılı için geçerli olacak asgari ücreti belirlemek amacıyla gelecek hafta ilk toplantısını yapması bekleniyor. İşçi tarafını temsil eden Türk-İş, komisyonun yapısında herhangi bir değişiklik olmaması durumunda toplantılara katılmayacaklarını duyurmuştu. Hafta ortasına gelinmesine rağmen, hükümet komisyonun yapısını düzenleyen yönetmelikte henüz bir değişiklik yapmadı. İşçi tarafı, bu yönetmeliğin revize edilmesini talep ediyor. Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, önceki gün yaptığı açıklamada, eğer değişiklik yapılmazsa komisyona katılmayacaklarını bir kez daha vurguladı. Ayrıca Atalay, asgari ücretin etkilediği diğer kalemlerin ayrı tutulması gerektiğine dikkat çekti. “Bunları aynı torbanın içine koyuyorlar, bu işin içinden çıkamıyorsun” ifadelerini kullandı.
YÜZDE 20 KÖPÜRTÜLÜYOR
Asgari ücretle ilgili tahminler de dikkat çekici. Yabancı bankalar, beklentilerini sırasıyla açıklamaya başladı. JP Morgan’ın ardından HSBC de tahminini yüzde 20 olarak belirtti. Geçen yılki görüşmeler sırasında asgari ücrete yapılan yüzde 30’luk zam oranını doğru tahmin eden JP Morgan, bu yılki beklentisini de yüzde 20 olarak belirledi. Bu oran, şu anda 22 bin 104 lira olan net asgari ücretin 4 bin 420,8 liralık artışla 26 bin 525 liraya yükseleceği anlamına geliyor.
ARALIK 2024’ÜN ALTINDA!
Bu rakam, işçi tarafının bu yılın asgari ücretinin müzakerelerinin yapıldığı Aralık 2024’teki talebinin çok altında kalıyor. Türk-İş, Aralık 2024’teki görüşmeler sırasında asgari ücretin net 29 bin 583 lira olmasını istemişti. Gelecek yıl için yapılan tahminler, işçilerin geçen yılın aralık ayındaki talebinin bile oldukça gerisinde kalıyor.
‘ŞU ANDA’ OLMASI GEREKEN!
Türk-İş’in ekim ayı araştırmasına göre açlık sınırı 28 bin 412 lira olarak belirlenmişti. Ancak yeni asgari ücret beklentileri, açlık sınırının da altında kalıyor. Türk-İş araştırmasında “bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyetini” hesaplıyor. Bu, olması gereken asgari ücret anlamına geliyor. Ekim itibariyle bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti 36 bin 984 lira olarak tespit edildi. İşçi tarafına göre şu anda olması gereken asgari ücret bu seviyede olmalı.
MALİYE’NİN TAVRI
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın enflasyon hedefleri doğrultusunda asgari ücrette işçilerin beklentilerini karşılayan bir artışa sıcak bakmadığı biliniyor. Kulislerde, önümüzdeki yıl seçim yılı olmaması nedeniyle asgari ücretteki artışın düşük kalacağına dair beklentiler var.
