Milyonlarca sigortalının emeklilik hayallerini gerçekleştirebilmesi veya sigorta başlangıç tarihini öne alabilmesi adına kritik bir öneme sahip olan hizmet borçlanmalarının maliyetleri, yeni yıl itibarıyla önemli ölçüde artış gösterecek. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) uzmanı Yavuz Kurt, sigortalılara bu konuda daha hızlı hareket etmeleri gerektiği konusunda uyarılarda bulundu ve borçlanma ile ilgili sıkça sorulan sorulara cevap verdi. İşte hizmet borçlanmalarıyla ilgili bilinmesi gereken detaylar.
HİZMET BORÇLANMASI NEDİR?
Sigortalıların, askerlik, doğum, memurların ücretsiz izinleri, avukatlık stajı, tutukluluk, gözaltı, grev veya lokavt gibi nedenlerle çalışamadıkları süreleri, başvuru yaparak SGK tarafından hesaplanan bir tutarı ödeyerek prim gününe dahil edebilmesi mümkündür. Bu uygulama sayesinde sigortalılar, eksik günlerini tamamlayarak emeklilik haklarını elde edebilirler.
KİMLER BORÇLANMA YAPABİLİR?
Hizmet borçlanmasından yararlanabilmek için, kişinin daha önce memur, işçi veya esnaf olarak en az bir gün sigortalı bildirilmiş olması gerekmektedir. Borçlanma kapsamında, askerlik, yedek subay okulunda geçen süreler, üç çocuğa kadar doğum sonrası süreler, memurların ücretsiz izinleri, avukatlık stajı, doktorların fahri asistanlık süreleri, grev-lokavt, tutukluluk ve kısmi süreli çalışma süreleri gibi durumlar yer almaktadır.
SİGORTALILAR ELİNİ ÇABUK TUTMALI
Sigortalılar, günlük asgari ücretle bu ücretin 7,5 katı arasında belirlenen prime esas kazancın yüzde 32’sini ödeyerek borçlanma işlemi gerçekleştirebilir. Örneğin, günümüzde 4/a (SSK) sigortalıları için bir günlük borçlanma bedeli 277,40 TL’dir. Yeni yıl ve asgari ücret artışı ile bu tutarların yükselmesi beklenmektedir. Ayrıca, Meclis’te bulunan ve Aralık ayında yasalaşması öngörülen torba kanun ile günlük borçlanma oranı yüzde 45’e çıkarılacaktır.
BAŞVURU NASIL VE NEREYE YAPILIYOR?
Borçlanma başvuruları, SGK müdürlüklerinde bulunan başvuru belgesi veya dilekçe ile yapılabileceği gibi, e-Devlet üzerinden de gerçekleştirilebilir.
İSTEDİĞİN KADAR SÜREYİ BORÇLANABİLİR MİSİNİZ?
Sigortalılar, sosyal güvenlik hizmetlerinden yararlanmak için ihtiyaç duydukları kadar süreyi borçlanma yoluyla tamamlayabilir. Örneğin, 540 gün askerlik yapmış bir sigortalı, emeklilik için 320 güne ihtiyaç duyuyorsa yalnızca bu kadar günü borçlanabilir.
BORÇLANILAN TUTARLAR GERİ ALINABİLİR Mİ?
Aylık bağlanmamış olması şartıyla, SGK’ye yazılı başvuru yaparak borçlanmadan vazgeçmek mümkündür. Ödenen tutarlar faizsiz olarak geri alınabilmektedir. Sigortalılar, ödedikleri borçlanma bedellerini her zaman geri talep edebilirler.
BORÇLANMA ÖDEMELERİ NE ZAMAN VE NEREYE YAPILMALI?
Başvuru sonrasında SGK tarafından hesaplanan borç tutarı, iadeli taahhütlü olarak bildirilmektedir. PTT alındısı teslim tarihinden itibaren bir ay içinde borç, banka hesabına ödenmelidir. Belirtilen süre içinde ödenmeyen veya kısmen ödenen borçlar için tekrar başvuru yapılması gerekmektedir.
BORÇLANMA HANGİ SİGORTALILIK STATÜSÜNDEN SAYILIYOR?
Borçlanma süreleri, başvuru sırasında tabi olunan son sigortalılık statüsünden sayılmaktadır. Örneğin, son olarak 4/1-a (SSK) statüsünde bulunan bir sigortalının borçlandırılan süreleri bu kapsamda değerlendirilir.
SİGORTA BAŞLANGICI ÖNE ÇEKİLEBİLİR Mİ?
İlk sigortalılık tarihinden önceki süreler için yapılan borçlanmalar, sigortalılığın başlangıç tarihini geriye çekmektedir. Ancak bazı süreler, örneğin askerlik, doktora veya staj süreleri, yalnızca 18 yaş sonrası için geçerlidir. Bu nedenle her borçlanma durumu sigortalılık başlangıcını öne çekmemektedir.
