SGK uzmanı Özgür Erdursun, Türkiye’de her yılın son çeyreğinde asgari ücretin yeniden gündeme geldiğini ve bu durumun çalışanlar, işverenler ile kamuoyunun dikkatini yeni rakam üzerinde yoğunlaştırdığını belirtti. Erdursun, “Asıl mesele ücretin miktarı değil, bu ücretin toplumun yarısı için geçerli hale gelmiş olmasıdır. Bu tablo, ücret sisteminde derin bir yapısal bozukluğun göstergesidir” şeklinde görüş bildirdi.
Uzman, Türkiye’de son on yılda asgari ücrette yaşanan artışlara da dikkat çekti:
- 2016: 1.300 TL
- 2017: 1.404 TL (Yüzde 7,9 artış)
- 2018: 1.603 TL (Yüzde 14,2 artış)
- 2019: 2.020 TL (Yüzde 26,1 artış)
- 2020: 2.324 TL (Yüzde 15,1 artış)
- 2021: 2.825 TL (Yüzde 21,6 artış)
- 2022: 5.500 TL (Yüzde 94,6 artış)
- 2023: 11.402 TL (Yüzde 107 artış)
- 2024: 17.002 TL (Yüzde 49,1 artış)
- 2025: 22.104 TL (Yüzde 30 artış)
Erdursun, 2022 ve 2023’teki yüksek artışların enflasyonist şoklara karşı alınan zorunlu tedbirler olduğunu, 2024 ve 2025 döneminde ise normalleşme sürecine geçildiğini, ancak enflasyon normalleşmesinin sağlanamadığını ifade etti.
OECD ve Avrupa ülkeleriyle yapılan karşılaştırmalarda ise dikkat çeken rakamlar ortaya çıkıyor:
- Almanya’da çalışanların yüzde 4’ü asgari ücretle geçiniyor
- Fransa’da bu oran yüzde 5
- Hollanda ve İspanya’da yüzde 3
- Türkiye’de ise yaklaşık yüzde 50
Erdursun, bu durumun asgari ücretin artık taban değil, ortalama ücret haline geldiğini gösterdiğini belirtti. Bu eğilimin, orta gelir grubunun erimesine ve ücret skalasının aşağı doğru baskılanmasına neden olduğunu vurguladı.
Uzman, önerilerde de bulundu:
- Asgari ücret, başlangıç ücreti olarak tanımlanmalı
- Aynı işyerinde 6 aydan fazla çalışanlar asgari ücretle gösterilmemeli
- Meslek koduna göre taban ücret sistemi oluşturulmalı
- Farklı niteliklerdeki işlerde tek bir asgari ücret uygulanmamalı
- Kıdeme göre ücret artışı zorunlu hale getirilmeli
- Uzun süre aynı işte çalışanların maaşı asgari seviyede kalmamalı
- Politika, ortalama ücret üzerinden belirlenmeli
2026 yılı için asgari ücret senaryoları da şu şekilde ifade edildi:
- Sadece hedef enflasyon oranında artış: 25 bin 600 TL
- Refah payı eklenirse: 26 bin 500 – 27 bin 500 TL
- Reel alım gücü korunursa: 28 bin TL’nin üzerinde
Erdursun, “Önemli olan rakam değil, bu ücreti alan kişi oranının azaltılması” mesajını verirken, yazısını şu şekilde tamamladı: “Türkiye artık ‘asgari ücret ne kadar olacak?’ sorusunu bırakmalı. Asıl soru, ‘asgari ücretli oranını nasıl azaltacağız?’ olmalı.” Bu anlayış değişikliğiyle orta sınıfın güçlenebileceğini ve ücret sisteminin sürdürülebilir hale geleceğini belirtti.
