ABD Başkanı Donald Trump, küresel ticaret politikalarında önemli bir değişikliğe imza atarak, Kanada, Brezilya, Hindistan ve Tayvan gibi ülkelerin ihracatına yüksek gümrük vergileri getirdi. Bu yeni düzenlemenin, yaklaşan ticaret anlaşması teslim tarihi öncesinde ABD’nin uluslararası ekonomik etkisini artırmayı hedeflediği belirtiliyor.
Başkanlık kararnamesine göre, Kanada’dan gelen ürünlere yüzde 35, Brezilya’ya yüzde 50, Hindistan’a yüzde 25, Tayvan’a yüzde 20 ve İsviçre’ye yüzde 39 oranında gümrük vergisi uygulanacak. Ayrıca, 69 ülkeyi kapsayan ve yedi gün içinde yürürlüğe girmesi planlanan düzenleme, ithalat maliyetlerini yüzde 10 ile yüzde 41 arasında değişen yeni vergilerle artıracak.
TİCARET ORTAKLARINA FARKLI UYGULAMALAR
Bazı ülkeler, geçmişte sağlanan düşük vergi oranlarıyla ticaret anlaşmalarına ulaşırken, diğerleri henüz müzakerelere geçme fırsatı bulamadı. Trump yönetimi, belli ürünler için geçici istisnalar getirirken, listedeki ülkeler dışında kalan tüm ticaret ortaklarına yüzde 10 oranında vergi uygulanacağını açıkladı. Bu verginin zamanla artırılabileceği de vurgulandı.
Aynı zamanda yeni ticaret anlaşmaları üzerinde çalışan yönetim, bu adımlarla dış ticaret açığını azaltmayı ve yerli sanayiyi desteklemeyi amaçlıyor. Cumhuriyetçi lider, acil durum yetkilerini kullanarak ticaret stratejilerini uygulamaya devam ediyor.
MAHKEME VE PİYASA TEPKİLERİ
ABD federal temyiz mahkemesi yargıçları, Trump’ın gümrük vergileri kararında acil durum yetkilerini kullanmasını sorgularken, finansal piyasalarda da hareketlilik gözlemlendi. Asya borsaları haftayı sert düşüşle kapatırken, Avrupa hisse senetleri de üç haftanın en düşük seviyelerine geriledi. STOXX 600 endeksi, art arda üçüncü işlem gününde değer kaybetti.
GÜMRÜK VERGİLERİ TÜKETİCİ FİYATLARINI ETKİLİYOR
Ticaret politikalarının yansımaları, ABD iç piyasasında da hissedilmeye başlandı. Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, ev eşyaları ve beyaz eşya fiyatlarında artış gözlemlenirken, eğlence ürünleri, araçlar ile giyim ve ayakkabılarda da fiyat yükselmeleri yaşandı.
ULUSLARARASI TEPKİLER VE MÜZAKERE ÇABALARI
İsviçre, uygulanan vergilere karşı müzakere arayışına girişirken, Tayvan Devlet Başkanı, vergi oranlarının geçici olduğunu belirtti. Güney Afrika ise istihdam ve ekonomik dengeleri koruma adına önlemler geliştirmeyi planlıyor.
Trump yönetimi, bazı ülkelerin tekliflerinin ekonomik ve ulusal güvenlik açısından yeterli bulunmadığını ifade etti. Ürün bazlı vergi oranlarını belirleyecek olan “menşei kuralları” ise henüz netlik kazanmadı.
KANADA VE MEKSİKA İLE KARŞILAŞTIRMA
Trump, Kanada’nın uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadelede yeterince işbirliği yapmadığını öne sürerek, Kanada mallarına yönelik gümrük vergisini artırdı. Meksika’ya ise verilen 90 günlük erteleme, ticaret anlaşması için müzakereleri uzatma amacı taşıyor.
Kanada Başbakanı, bu karara duyduğu memnuniyetsizliği dile getirirken, ülkesinin iç piyasasını korumak ve ihracatı çeşitlendirmek için yeni adımlar atacaklarını bildirdi. Meksika ise ABD ile olan ticarette menşe kurallarına uyum sağlayarak daha yüksek vergilerden muafiyet elde etti.
HİNDİSTAN, BREZİLYA VE ÇİN İLE GELİŞMELER
Trump yönetimi, Hindistan’a yönelik gümrük vergilerini artırırken, tarım sektörü ve Rusya ile ticaret konularında müzakereler engel teşkil etti. Hindistan’da alınan kararlar, muhalefetin tepkisine ve döviz piyasasında dalgalanmalara yol açtı.
Brezilya ile ilişkiler, siyasi gerilimler eşliğinde daha da sertleşti. Ülkeye yönelik yüzde 50’lik gümrük vergisi açıklanırken, bazı sektörler bu vergiden muaf tutuldu. Çin ile ise müzakerelerin sürdüğü ve önümüzdeki günlerde kalıcı bir anlaşmaya varılabileceği ifade edildi.
ABD’li yetkililer, Çin ile yapılan görüşmelerde olumlu ilerlemeler kaydedildiğini belirtti.
