DİSK/Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi’nin (BİSAM) Haziran 2025 dönemi raporu, dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli bir şekilde beslenmesi için gerekli aylık harcamanın 25.811 TL olduğunu ortaya koydu. Bu rakam yalnızca gıda harcamalarını kapsarken, eğitim, barınma, ulaşım gibi temel ihtiyaçların dahil edildiği yoksulluk sınırı ise 89.282 TL’ye ulaştı.
Raporun verileri, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) harcama grupları, İstanbul Halk Ekmek ve zincir market fiyatları ile BİSAM Beslenme Kalıbı esas alınarak hesaplandı. Aylık gıda harcamaları, yetişkin bir erkek için 7.265 TL, yetişkin bir kadın için 6.923 TL, 15-18 yaş arası bir genç için 7.161 TL ve 4-6 yaşındaki bir çocuk için ise 4.462 TL olarak belirlendi.
TEK KİŞİLİK HANEDE YOKSULLUK SINIRI 41 BİN TL’Yİ AŞTI
Tek başına yaşayan bir bireyin sağlıklı beslenmesi ve temel ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için gereken aylık toplam harcama ise 41.857 TL olarak hesaplandı. Bu tutar, gıda harcamalarının yanı sıra barınma, ulaşım, sağlık ve diğer zorunlu giderleri de kapsıyor.
GIDA GRUPLARINDA EN YÜKSEK PAY MEYVE-SEBZEDE
Haziran 2025 döneminde yapılan günlük harcamalarda en yüksek maliyet, 288,4 TL ile meyve ve sebzeye ayrıldı. Süt ve süt ürünleri için 207,79 TL, et-tavuk-balık grubu için 161,83 TL, ekmek için ise 71,43 TL harcama gerekmekte. Katı ve sıvı yağlar için günlük 41,02 TL, yumurta için 13,12 TL ve şeker ile türevlerine ise 19,42 TL ayrılması gerektiği belirtildi.
Gıda gruplarının toplam içindeki oranları da dikkat çekiyor. Meyve ve sebze, yüzde 33,5 ile ilk sırayı alırken, et, yumurta ve kurubaklagiller yüzde 24,9; süt ve süt ürünleri ise yüzde 24,2 oranına sahip. Ekmek ve tahıl ürünleri yüzde 10,43, diğer gıda harcamaları ise yüzde 7 seviyesinde yer alıyor.
YAŞA VE CİNSİYETE GÖRE BESLENME MALİYETLERİ DEĞİŞİYOR
Bireylerin cinsiyeti ve yaş grubuna göre kalori ve besin gereksinimleri değişiklik gösteriyor. Bu farklılık, gıda harcaması tutarlarına da yansıyor. Örneğin, süt ürünleri tüketiminin 10-18 yaş grubunda daha fazla olduğu, yumurta tüketiminin ise 4-6 yaş grubu için daha kritik bir öneme sahip olduğu belirtiliyor.
HESAPLAMALAR HANGİ YÖNTEMLE YAPILDI?
Açlık ve yoksulluk sınırı hesaplamaları, BİSAM’ın Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi tarafından geliştirilen Türkiye’ye Özgü Beslenme Kalıbı esas alınarak hazırlandı. Gıda fiyatları için TÜİK’in 2003 madde fiyatları referans alındı, ekmekte İstanbul Halk Ekmek, sebze ve meyve fiyatlarında ise zincir marketlerin internet fiyatları kullanıldı.
Ayrıca, dört kişilik bir ailenin açlık sınırı yalnızca gıda harcamalarına dayanarak belirlenirken; yoksulluk sınırı, bu verilerin TÜİK’in en düşük gelir grubuna ait tüketim kalıplarına göre hesaplanmasıyla ortaya çıkıyor. Tek kişilik haneler için ise TÜİK’in tek kişilik harcama verileri esas alınıyor.
