Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından faiz oranlarını 350 baz puan artırarak yüzde 42,5’ten yüzde 46’ya yükseltmişti. Yeni Şafak gazetesi, mayıs ayında enflasyonun yüzde 35,41 seviyesine gerilediğini belirterek, enflasyon ile faiz arasındaki farkın 10 puanı aştığını ifade etti. Gazete, ekonomi politikalarını eleştirerek 26 Mayıs 2025 tarihli manşetinde “Binlerce işletme kapısına kilit vurdu, emek yoğun sektörlerde işten çıkarmalar başladı” şeklindeki ifadeleriyle Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’i hedef aldı.
Yeni Şafak, “Enflasyon verisi, bugün toplanacak Merkez Bankası’na faizlerde güçlü bir indirim yapması için yeterli alan açtı. Yüksek indirim, reel sektörün nefes alması açısından kritik önemde” değerlendirmesine yer verdi. Daha önce eski Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ı, 5 toplantıdan 3’ünde faiz artırımı kararı aldığı için eleştiren gazete, “Bu operasyonu kim adına çektiniz?” ifadeleriyle Ağbal’ı hedef gösterdi ve ardından Ağbal görevden alındı.
Yeni Şafak, Merkez Bankası’nın faiz indirimi yapmasını engelleyen baskılara dikkat çekti ve şu ifadeleri kullandı:
“Kredi maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle zorlanan sanayicilerin ve yatırımcıların beklentilerinin aksine hareket ederek 17 Nisan’da faizi yüzde 46’ya çıkaran Merkez Bankası’nın (TCMB), bugün yapacağı toplantıda indirim adımlarına yeniden başlaması bekleniyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son açıkladığı verilere göre, mayıs ayında yıllık enflasyon yüzde 35,41 seviyesine geriledi. Böylece Merkez Bankası’nın yüzde 46 olarak belirlediği politika faizi ile yıllık enflasyon arasındaki fark 10 puanı aştı. Beklentilerin altında gerçekleşen enflasyon verisi, Para Politikası Kurulu’na (PPK) faizlerde sembolik değil, güçlü bir indirim yapması için yeterli alan sundu.
EKONOMİNİN ÖNÜNDEKİ TEK ENGEL
Faizlerin yüzde 8,5 seviyesine düşürüldüğü Mayıs 2023 seçimlerinden önce enflasyon yüzde 38 seviyesindeydi. İki yıl önce yaşanan keskin politika değişikliği sonucunda Merkez Bankası faizleri yüzde 8,5’ten yüzde 50’ye yükseltti. Ekonominin önündeki en büyük engel olarak görülen yüksek faize dayalı ortodoks para politikası, enflasyonla mücadelede beklenen sonucu vermek bir yana, Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) Mayıs 2024’te yüzde 75,45 ile zirve yapmasına neden oldu. Kemer sıkma politikalarına rağmen, Mayıs 2025 itibarıyla enflasyon ancak yüzde 35,41 seviyesine gerileyebildi.
BEKLENTİLERİ GÖRMEZDEN GELDİ
Merkez Bankası, 9 ay boyunca yüzde 50’de sabit tuttuğu faizi ilk olarak Aralık 2024’te yüzde 47,5’e indirmişti. Ocak ve mart aylarında ise 2,5’er puan daha aşağı çekilerek faiz oranı yüzde 42,5’e düşürülmüştü. Bu süreçte, mevcut şartlara göre faiz ile enflasyon arasında yalnızca 5-6 puan fark olmasına rağmen PPK, indirim yapmaya başlamıştı. Ancak nisan ayında muhalefetin yolsuzluklarını örtbas etmek amacıyla sokaklar üzerinden yürütülen kaos girişimlerini gerekçe gösteren Merkez Bankası, politika faizini yeniden artırdı. Döviz talebindeki sınırlı artışı bahane ederek birçok kesimin finansmana erişim sorunlarını görmezden geldi ve politika faizini 3,5 puan artışla yüzde 42,5’ten yüzde 46’ya yükseltti. 13 ay sonra, faiz artırım yönünde karar alan Para Politikası Kurulu, iş dünyasının “Faiz düşürülmeli” taleplerine rağmen ters yönde adım attı.
SEMBOLİK DEĞİL GÜÇLÜ OLSUN ÇAĞRISI
Mayıs ayı itibarıyla enflasyonun yüzde 35,41’e gerilemesi, Merkez Bankası’nın iş dünyasının beklentileri doğrultusunda indirim yapması için elini rahatlatmış durumda. İstihdamını korumakta zorluk çeken emek yoğun sektörler, artık Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine sembolik değil, güçlü bir şekilde başlamasını bekliyor. Parasal sıkılaştırma esaslı program koşulları, ekonomideki fren eğilimini somutlaştırırken, vatandaşların ve işletmelerin sırtına ağır yük bindiriyor. Piyasalarda yüksek oranda faiz indirimi yapılmasının reel sektörün rahatlaması açısından elzem olduğu vurgulanıyor.
