Türkiye’de asgari ücretle çalışan milyonlarca birey için konut sahibi olma hayali giderek zorlaşmakta. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın konut fiyat endeksi verilerine dayanarak yapılan hesaplamalar, bir asgari ücretlinin Türkiye ortalamasında 90 metrekarelik bir konut satın alabilmesi için neredeyse 29 yıl çalışması gerektiğini ortaya koyuyor. İstanbul’da bu süre 46 yıla, İzmir’de 32 yıla, Ankara’da ise 26 yıla kadar çıkıyor.
ASGARİ ÜCRET VE KONUT ERİŞİMİ ARASINDAKİ MAKAS AÇILIYOR
2026 yılı için belirlenecek yeni asgari ücretin tartışıldığı bu dönemde, konut ihtiyacının en fazla hissedildiği bir zamanda asgari ücretlinin konuta erişiminin adeta imkânsız hale geldiği görülüyor. EKONOMİ tarafından gerçekleştirilen hesaplamalar, bir çalışanın maaşının en fazla yüzde 50’sini kredi taksitine ayırabildiği ve faiz oranının sıfır olduğu varsayımıyla yapılmış. Ancak bu iyimser varsayımlara rağmen sonuçlar pek değişmiyor.
KONUT FİYATLARI ÜCRETLERİ GERİDE BIRAKTI
2010 yılından bu yana asgari ücretin 577 liradan 22 bin 104 liraya yükselerek 38,3 kat arttığı dikkat çekiyor. Aynı dönemde Türkiye genelindeki konutların metrekare fiyatı ise 1.024 liradan 42 bin 548 liraya çıkarak 41 katlık bir artış sergiledi. Büyükşehirlerde ise bu artış daha da belirgin bir şekilde gözlemleniyor. İstanbul’da metrekare fiyatları 43 kat, İzmir’de 46 kat ve Ankara’da 40 kat yükseldi.
AYLIK TAKSİT SINIRI ÇALIŞMA SÜRESİNİ UZATIYOR
Günümüzde 22 bin 104 lira asgari ücret alan bir çalışanın, bankacılık sisteminin kurallarına göre aylık ödeyebileceği maksimum taksit tutarı 11 bin 52 lira seviyesinde. Bu şartlar altında 90 metrekarelik bir konut için Türkiye ortalamasında 346 ay, İstanbul’da 559 ay, İzmir’de 383 ay, Ankara’da ise 314 ay çalışmak gerekiyor.
ZAM YAPILSA DA SÜRE KISALMIYOR
Asgari ücretin 2026 yılında yüzde 25 artışla 27 bin 500 liraya çıkması durumunda bile konuta erişim süresi yalnızca sınırlı bir şekilde kısalıyor. Bu senaryo altında asgari ücretlinin Türkiye ortalamasında 90 metrekarelik bir konut alabilmesi için 23 yıl çalışması gerekecek. İstanbul’da bu süre 37,5 yıl, İzmir’de 25,7 yıl, Ankara’da ise 21 yıl olarak hesaplanmakta.
OTOMOBİL SAHİPLİĞİ DE UZAKTA
Asgari ücretliler için yalnızca konut sahibi olmak değil, otomobil almak da zor bir hedef haline gelmiş durumda. Fiyatı 2 milyon 172 bin lira olan yerli elektrikli otomobilin standart versiyonu için bir asgari ücretlinin yaklaşık 16 yıl çalışması gerekiyor.
Bu tablo, ücretlerin barınma ve temel yaşam giderleri karşısında hızla eridiğini gözler önüne seriyor. Asgari ücret tartışmalarının yalnızca artış oranları çerçevesinde değil, yaşam maliyetleri ve sosyal haklar açısından da ele alınması gerektiğini bir kez daha gündeme getiriyor.
