Asgari ücreti belirleyecek komisyon toplantısına yaklaşırken, masada yer almayan Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), asgari ücretin kişi başına gayri safi yurt içi hasılanın en az yüzde 60’ına endekslenmesi gerektiğini ifade etti. DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, “İki kişinin çalıştığı bir haneye en az yoksulluk sınırı kadar gelir girmeli” şeklinde konuştu.
DİSK-AR tarafından hazırlanan 2026 yılına dair asgari ücret raporu, başkan Arzu Çerkezoğlu tarafından kamuoyuna duyuruldu. Çerkezoğlu’nun rapordan paylaştığı verilere göre, asgari ücretin 10 aylık kaybı 6 bin 322 TL olarak hesaplandı. Eğer yıllık resmi enflasyon yıl sonunda yüzde 33.8 olarak gerçekleşirse, bu kayıp 7 bin 471 TL’ye yükselecek. 2000 yılında ilk vergi diliminin brüt asgari ücretin 21.9 katı olduğu belirtilirken, 2025’te bu oranın 6 katına düştüğü görüldü.
2015 yılında Avrupa’da Türkiye’den daha düşük asgari ücrete sahip olan 14 ülke bulunurken, bu rakam 2025 yılında sadece 2 ülkeye gerileyecek. Asgari ücret kapsamı, Avrupa Birliği ülkelerinden 4 ila 18 kat daha yüksek. 2012 yılında ortalama ücret, asgari ücretin 2.25 katı iken, 2022 yılında bu oran 1.56 katına düştü. Tüm özel sektör işçilerinin yüzde 53.2’sinin asgari ücretin altında veya yüzde 10 fazlası kadar gelir elde ettiği ifade ediliyor.
Asgari ücretin yüzde 5 fazlası ve altında çalışanlar, özel sektör çalışanlarının yüzde 49.6’sını oluşturmakta. Asgari ücret ve altında gelir elde edenlerin oranı genel olarak yüzde 46.7 iken, bu oran kadınlarda yüzde 60’a kadar çıkıyor. Kadın işçilerin yüzde 67.4’ü, asgari ücretin en fazla yüzde 10’una ulaşabiliyor.
PRİM DESTEĞİ İŞÇİYE
Görüşmelere, satın alma gücü 14 bin TL’ye inmiş bir ücret üzerinden başlanacağını belirten Çerkezoğlu, öncelikle mevcut kayıpların telafi edilmesi ve bunun üzerine zam yapılması gerektiğini vurguladı. Asıl meselenin, ücret saptamasına dair kurallar olduğunu ifade eden Çerkezoğlu, şu kriterleri belirtti:
- İşçinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler de dikkate alınmalı.
- Asgari ücret, kişi başına GSYH’nin yüzde 60’ından düşük olmamalı, yılda iki kez güncellenmeli.
- En düşük kamu işçisi ve memur maaşı referans alınmalı.
- Gelir vergisi tarife dilimleri, asgari ücret artışından az olmamak üzere artırılmalı, asgari ücret sonrası ilk vergi dilimine uygulanan oran yüzde 10’a düşürülmeli.
- İşverene prim desteği sağlanırken, işçilere de benzer destekler sunulmalı.
- Toplu iş sözleşmeleri, sendikasız işyerlerine de uygulanmalı.
Arzu Çerkezoğlu, tüm işçileri sendikalı olmaya davet etti.
