Yıl sonuna yaklaşırken asgari ücretin yeniden belirlenecek olması, tartışmaları da beraberinde getirdi. Öne çıkan tahminlerle birlikte, 2025 yılı için belirlenen asgari ücretin süreç içinde ne kadar değer kaybettiği dikkat çekiyor.
2025 YILI ASGARİ ÜCRETİ NASIL BELİRLENMİŞTİ?
2025 yılı asgari ücreti, 24 Aralık’taki bir toplantının ardından açıklandı. Bu toplantı öncesinde, işçi tarafını temsil eden Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) masadan ayrılırken, asgari ücretin belirlenmesi, devlet ve işveren tarafını temsil eden Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) tarafından gerçekleştirildi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, yeni asgari ücreti 22 bin 104 lira olarak duyurdu. Ancak, gerçekleşen enflasyon yerine beklenen enflasyon üzerinden yapılan yüzde 30’luk artış, dönemin enflasyonu olan yüzde 44,38’in altında kalması, yurttaşlar üzerinde olumsuz bir etki yarattı.
2023 yıl sonu enflasyonu yüzde 64,77 olarak belirlenirken, asgari ücrete yapılan artış ise yüzde 49 seviyesinde kaldı.
ENFLASYON TAHMİNLERİ DEFALARCA REVİZE EDİLDİ
Asgari ücretin belirlenmesinde kritik bir veri olan enflasyon verileri birçok kez revize edildi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Eylül 2024’teki açıklamasıyla, “2025’in sonunda enflasyonu yüzde 20’nin altına indirebileceğimize inanıyorum” demesi sonrası enflasyon tahminleri 11 ay içinde dört kez güncellendi.
Kasım 2024’te tahmin yüzde 21’e çıkarken, Ocak 2025’te bu oran yüzde 27,1 seviyesine yükseltildi. Şubat 2025’te ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Enflasyon Raporu’nda tahmin yüzde 24 olarak belirlendi. Ağustos 2025’te yayımlanan üçüncü raporda ise yıl sonu için tahmin yüzde 25-29 aralığına revize edildi. Bu revizelerin yapılması, ekonomi yönetiminin enflasyonla mücadelede hedeflerinden ne kadar uzak kaldığını gözler önüne serdi.
ASGARİ ÜCRET 14 BİN 839 LİRAYA DÜŞTÜ
2025 yılının 11. ayına girerken Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ekim ayı enflasyon verilerini açıkladı. Ekim ayında aylık enflasyon yüzde 2,55, yıllık enflasyon ise yüzde 32,87 olarak belirlendi.
Kasım ayına gelindiğinde asgari ücretin ne kadar değer kaybettiği merak edildi. TÜİK verileri doğrultusunda yapılan hesaplamalar, asgari ücretin yıl bitmeden toplamda yüzde 32,87 düşüşle 7 bin 265 lira eriyerek reel asgari ücretin 14 bin 839 lira seviyesine düştüğünü ortaya koydu.
ENAG’A YÜZDE 70 KAYIP!
Bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu ENAG’ın verilerine göre, asgari ücretteki erime daha da belirgin. ENAG, ekim ayında enflasyonun bir önceki aya göre yüzde 3,74 arttığını ve yıllık enflasyon artış oranının yüzde 59,99 olarak hesaplandığını bildirdi. Bu durumda, asgari ücret yıl başından bu yana toplamda yüzde 59,99 düşüşle 13 bin 262 lira değer kaybına uğrayarak reel değerinin 8 bin 842 lira seviyesine gerilediği görüldü.
Ayrıca, bir önceki yıldaki asgari ücretin alım gücü de eklendiğinde tablo daha da olumsuz bir hal aldı. ENAG, 2023 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 127, TÜİK ise yüzde 64,77 olarak açıkladı. 2024 yılı sonunda TÜİK enflasyonu yüzde 44,38, ENAG ise yüzde 83,40 seviyesinde olacağını öngördü.
Bu verilere göre, 2023 1 Ocak tarihinden itibaren asgari ücretteki erime yüzde 70’in üzerine çıkarak 15 bin 618 lira 68 kuruşa ulaştı ve asgari ücretin mevcut alım gücü 6 bin 485 lira 32 kuruşa düştü.
ASGARİ ÜCRETTE ‘DÜŞÜK ENFLASYON YÖNTEMİ’
Asgari ücret hesaplanırken yıllık enflasyon oranı esas alınıyor. Bu oran, aralık ayında belirlenip ocak ayından itibaren yürürlüğe giriyor. Ancak, yıl sonu enflasyon verileri açıklanırken, düşük zam yapmak amacıyla aralık ayında enflasyon oranlarının düşük gösterildiği iddia ediliyor. Bu durum, aralık ve ocak ayındaki enflasyon verileri arasındaki farkla ilgili.
Örneğin, 2024 Aralık ayındaki enflasyon oranı yüzde 1,03 olarak açıklanırken, Ocak 2025’te bu oran yüzde 5,03 seviyesinde belirlendi. Bu yöntem, önceki yıllarda yapılan zam oranlarında da gözlemlenmiş durumda. 2023 Aralık ayında enflasyon yüzde 2,93, Ocak 2024’te ise yüzde 6,70 olarak açıklanmıştı; 2022 Aralık ayında ise enflasyon yüzde 1,18, Ocak 2023’te ise yüzde 6,65 olarak kayıtlara geçti.
