Anadolu Isuzu, Özbekistan’da Japon Isuzu ve Itochu ortaklığıyla uzun süredir faaliyet gösteren SamAuto’nun %75,2’sinin satın alınmasına ilişkin teklifinin kabul edildiğini duyurdu. 42 yıllık sektörel deneyimiyle Anadolu Isuzu, bu stratejik yatırım sayesinde Orta Asya ve benzeri pazarlar için entegre üretim merkezi olma yolunda önemli bir adım atmış oldu.
SAMAUTO
1999 yılından bu yana Özbekistan’ın Semerkand kentindeki üretim tesisinde faaliyet gösteren ve genel merkezi Taşkent’te bulunan SamAuto; otobüs, kamyon, pick-up ve özel amaçlı araçlar gibi geniş bir ticari araç yelpazesi sunuyor.
Önümüzdeki günlerde gerçekleşecek devir sürecinin ardından Anadolu Isuzu, Orta Asya’daki üretim ve dağıtım ağını önemli ölçüde genişletmeyi planlıyor. Bu satın alımla birlikte SamAuto tesislerinde üretilen bazı araç modellerinin Anadolu Isuzu’nun ürün gamına dahil edilmesi ve Anadolu Isuzu’ya ait bazı modellerin SamAuto fabrikasında üretilmesi hedefleniyor.
Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, satın alma sürecine dair değerlendirmelerde bulundu. Arıkan, “Anadolu Isuzu olarak bu yatırım, uluslararası pazarlardaki varlığımızı güçlendirmek adına attığımız en önemli adımlardan biri. Bu satın alma, ticari araç üretim gücümüzü artırmanın yanı sıra, Türkiye’nin mühendislik ve sanayi yetkinliğini de daha güçlü bir şekilde temsil etmemizi sağlayacak” dedi. Üretim kapasitesinin ve operasyonel verimliliğin artmasıyla birlikte yeni ürünler sunarak yüksek potansiyele sahip birçok pazara doğrudan erişim imkânı elde edeceklerini belirtti.
Anadolu Isuzu’nun İstanbul’da düzenlediği basın toplantısında Arıkan’ın dikkat çekici sözleri şöyle oldu:
“Günümüzde dünya trendlerinde başarılı olmanın yolu, ürün yelpazesini genişletmekten geçiyor. Yurtiçine yönelik kamyon ve pick-up ile başlayan sürecimize, otobüsleri de ekleyerek ihracata yöneldik. Özellikle otobüs satışlarında son 10-12 yıl içinde önemli bir artış yaşadık, 45 ülkeye yayıldık. Ancak bu yeterli değil. Çünkü küresel ölçekte ciddi bir korumacılık var ve sürekli olarak tarifeleri konuşmak zorundayız.”
Arıkan, Anadolu Grubu’nun Cola ve Efes markalarının Orta Asya ve Doğu Avrupa’daki yayılımını dikkate alarak Özbekistan’da bir fırsat yakaladıklarını belirtti. “Özbekistan’da bir özelleştirme süreci vardı. Biz zaten Özbekistan’dayız; dört fabrikamız var ve bölgeyi iyi tanıyoruz. Ürün satışı yaparak bu fırsatı değerlendirmeye karar verdik” dedi.
Özbekistan’ın Anadolu Grubu ile sağladığı sinerjilerin çok cazip olduğunu ifade eden Arıkan, “SamAuto, 1999’dan beri faaliyette olan bir şirket” dedi.
Bugün itibarıyla kamyon çeşitleri arasında hem gazlı hem de dizel modellerin bulunduğunu, ayrıca 8,5-9 metre uzunluğa kadar otobüs çeşitleri ve pick-up montajı yapıldığını aktaran Arıkan, “SamAuto, Isuzu markasıyla değil, kendi markasıyla Kazakistan, Kırgızistan, Azerbaycan, Tacikistan ve Türkmenistan’a satış yapıyor” dedi.
Ürün bazında değerlendirildiğinde, özellikle 9 metre üzeri büyük otobüslere olan talebin yüksek olduğunu belirten Arıkan, gazlı otobüslerde yenileme ihtiyacının bulunduğunu ve bu alanda katkı sağlayabilecekleri noktaların olduğunu ifade etti. Kamyon ve hafif ticari araçlarda da benzer katkıların sağlanabileceğini vurguladı.
‘HEDEFİMİZ EN AZ YÜZDE 50 ARTIŞ’
Beş yıllık bir perspektifle, mevcut iş hacmini en az %50, hatta %100 oranında artırmayı planladıklarını söyleyen Arıkan, mevcut iş hacminin yaklaşık 180-200 milyon dolar civarında olduğunu belirtti. “Bu hacmi %50 ile %100 arasında artırma imkânı görüyoruz” dedi.
TÜRK ŞİRKETLER NEDEN YURTDIŞINA YATIRIM YAPIYOR?
Toplantıda, “Türkiye’deki rekabet koşulları yurtdışına yatırım yapmaya yöneltiyor mu?” sorusuna Arıkan şu yanıtı verdi:
“Kapasite önemli bir konu. Türkiye’de otobüs ve kamyon tarafında ciddi bir kapasite mevcut. Ancak son yıllarda, özellikle son 7-8 yılda, Türkiye’deki iç pazar talebi oldukça düşük. Türkiye gibi büyük bir nüfusa sahip ülkede yılda 1000-1500 otobüs, 2000-2500 midibüs satılması oldukça düşük rakamlar. Bunun birçok sebebi var, ancak ticari araçlardaki finansman maliyetlerinin yüksekliği pazarı daraltıyor. Önümüzdeki yıl faizlerin düşmesini bekliyoruz.”
Arıkan, “Kapasite fazlası var ve bunu olumlu bir hale çevirmek gerekiyor. Japonların en önemli stratejilerinden biri, kapasiteyi maksimumda tutarak üretim maliyetlerini kontrol altında tutmaktır. Bizim de benzer bir yaklaşımı benimsememiz gerekiyor” dedi. Bu yatırımların Türkiye’deki üretim hacmini artıracağına ve sektöre fayda sağlayacağına dikkat çekti.
Arıkan, “Artık farklı modeller düşünmeye başlamalıyız. Burada araç modeli değil, satış ve pazara erişim modeli anlamında konuşuyorum. İhracatla bu işi yürütmek artık mümkün değil. İş birlikleri, ortaklıklar ve satın almalara yönelmek gerekiyor” ifadelerini kullandı.
‘YÜKSEK YERLİLİK ORANI ALEYHİMİZE!’
Arıkan, sektörü nasıl bir perspektifle değerlendirdiğine dair soruya, “Otomotiv sektörünün en başarılı alanı otobüs sektörüdür. Ardından kamyon gelir. Yerlilik oranı açısından Türkiye’de otomotivde böyle bir oran yok. Ancak şu anda yüksek yerlilik oranı mevcut döviz kuru açısından bizim aleyhimize işliyor ama bu geçici bir durum” yanıtını verdi.
Arıkan, “Yerli üretim oranı %60-70 seviyelerinde. Ancak sektörün en büyük sorunu, mevcut talebin üzerinde bir üretim kapasitesine sahip olması. Bu nedenle sektör ihracata yönelmiş durumda. Bugün Türkiye’de üretilen otobüsleri dünyanın dört bir yanında görmek mümkün” şeklinde konuştu.
Şu anda 46 ülkeye satış yaptıklarını belirten Arıkan, her ülkede satış sonrası ağlarının ve servislerinin bulunduğunu, bu nedenle sektörde yüksek bir katma değer sağladıklarını ifade etti. Otomotiv sektöründeki dış ticaret açığının, özellikle binek araçlardaki ithalat artışı nedeniyle oluştuğunu, ancak otobüs sektöründe tam tersine dış ticaret fazlası bulunduğunu vurguladı.
70 MİLYON DOLARLIK İKİNCİ YATIRIM
Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, Özbekistan operasyonunun toplam ciroya katkısının gelecek yıl %25, sonraki yıllarda ise %40’a kadar çıkabileceğini söyledi.
Arıkan, operasyonun ilerletilmesi için planlanan ek yatırım tutarının ise 40 ile 60-70 milyon dolar arasında olacağını belirtti.
