Ticaret Bakanlığı, ABD’nin belirli ülkelere uygulayacağı yeni gümrük vergileri hakkında bir açıklama yaptı. Türkiye’nin, diğer ülkelere göre daha düşük tarifelere tabi tutulduğuna dikkat çekildi.
YENİ TARİFELER YÜRÜRLÜĞE GİRİYOR
Bakanlığın açıklamasında, ABD ile ticaret anlaşması olmayan ülkelerin, ABD Başkanı Donald Trump tarafından yayımlanan karar doğrultusunda 1 Ağustos itibarıyla yürürlüğe giren yeni gümrük vergileriyle karşılaşacağı belirtildi. Bu karar doğrultusunda, dünya genelinde yüzde 15 ile 50 arasında değişen oranlarda ilave gümrük tarifeleri uygulanacağı ifade edildi.
Açıklamada, Türkiye’nin bu süreçte diğer ülkelerden ayrışarak avantajlı bir konumda olduğu vurgulandı. “Türkiye pozitif ayrıştı” ifadesi kullanıldı.
TÜRKİYE EN DÜŞÜK TARİFE UYGULANAN ÜLKELER ARASINDA
Ticaret Bakanlığı, Türkiye’nin en düşük gümrük vergisi uygulanan ülkeler arasında yer aldığını belirtti ve şu değerlendirmeler yapıldı:
“Türkiye’nin düşük tarife kategorisinde yer alması:
- ABD nezdinde dengeli ve olumlu bir ticari ortak olarak değerlendirildiğini,
- Türk ihracatçısının küresel pazarlarda rekabet gücünü koruduğunu,
- Ve Türkiye’nin dış ticaretteki güçlü konumunun sürdüğünü göstermektedir.
Bu durum, başta Asya ve Latin Amerika ülkeleri olmak üzere birçok ülkeye kıyasla Türkiye açısından önemli bir avantaj sunmaktadır.”
STRATEJİK SEKTÖRLERDE MÜZAKERELER SÜRÜYOR
Bakanlık açıklamasında, Türkiye ile ABD arasında “yapıcı temasların” devam ettiğine vurgu yapılarak, özellikle çelik, otomotiv ve bakır gibi stratejik sektörlerde uygulanan tarifelere ilişkin görüşmelere dikkat çekildi. Türkiye lehine daha düşük oranların sağlanması için çabaların sürdüğü belirtilirken, tekstil ve konfeksiyon sektöründe de yeni fırsatların oluşturulmaya çalışıldığı ifade edildi.
Açıklamanın devamında şu ifadelere yer verildi:
“Türkiye’nin önceliği, ABD ile yürütülen dış ticaretin öngörülebilir, adil ve sürdürülebilir bir çerçevede ilerlemesini sağlamaktır. ABD Başkanı tarafından yayımlanan son kararnamede de görüldüğü üzere, Türkiye müzakere süreci olumlu ilerleyen ülkeler arasında yer almakta; bu da ikili ticaret ilişkilerinde karşılıklı diyalog ve işbirliğinin güçlendiğini göstermektedir.”
“FORMÜLE GÖRE TÜRKİYE’YE YÜZDE 4 VERGİ UYGULANMALI”
Ekonomist Mahfi Eğilmez, nisan ayında yayımladığı bir yazıda ABD’nin gümrük vergilerini belirlerken kullandığı formülü gündeme getirmişti. Eğilmez, bu formülün dış ticaret açığına dayandığını ifade ederek şu değerlendirmelerde bulundu:
“Trump yönetiminin gümrük vergilerini hesaplamakta kullandığı formül, diğer ülkelerin uyguladığı vergilerle bağlantılı bir hesaba dayandığı öne sürülse de, esasen ABD’nin o ülkelere karşı verdiği dış ticaret açığına dayanıyor. Formülü basitleştirilmiş olarak şöyle ifade edebiliriz:
Uygulanacak Gümrük Vergisi = [(İlgili Ülkeye İhracat – İlgili Ülkeden İthalat) / (İlgili Ülkeden İthalat)] / 2
Bu formüle göre yapılan örnek hesaplamalarda, Avrupa Birliği’ne uygulanacak vergi oranı yüzde 19,5 çıkarken, Türkiye için ise oran yüzde 4,2 olarak hesaplandı. Eğilmez, şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye’ye Uygulanacak Gümrük Vergisi = [(15,3 – 16,7) / 16,7] / 2 = 0,042 = % 4,2
Formüle göre Türkiye’ye yüzde 4 oranında gümrük vergisi uygulanması gerekirken, standart (asgari) gümrük vergisi yüzde 10 olarak belirlendiği için oran yüzde 10 olarak alınmıştır.”
Eğilmez’in yazısından yola çıkarak yapılan değerlendirmelerde, ABD’nin formüle göre Avrupa Birliği’ne uygulaması gereken yüzde 19,5’lik gümrük vergisini daha düşük olan yüzde 15 seviyesine indirmesi ve Türkiye’ye uygulanması gereken yüzde 4,2 oranındaki gümrük vergisini yüzde 15 olarak belirlemesi dikkat çekti. Bu durum, Ticaret Bakanlığı tarafından “Türkiye’nin pozitif ayrışması” ve “ABD ile işbirliğinin güçlenmesi” şeklinde yorumlandı.
