İktisatçı Mahfi Eğilmez, yatırım kararlarının bireylerin kendi inisiyatifine geçmesiyle finansal özgürlüğün arttığını, ancak bu durumun bazı yeni tehlikeleri de beraberinde getirdiğini dile getirdi. Eğilmez, “Yatırım kararlarının büyük ölçüde bireylerin inisiyatifine kalması, bilgi kirliliği ve dolandırıcılık vakalarının artmasına neden oluyor” şeklinde uyarılarda bulundu.
FİNANSAL ÖZGÜRLÜĞÜ İKİ BAŞLIKTA TANIMLADI
Eğilmez, finansal özgürlüğü iki temel başlık altında ele aldı. Bunlardan ilki, “hiç çalışmadan yaşamaya yetecek gelire sahip olmak”, ikincisi ise “bireyin yatırımlarını özgürce yönlendirme hakkı” olarak belirlendi. Bu iki başlığın farklı dinamiklerle şekillendiğini ifade eden Eğilmez, ilk tanımın gelir elde etmeye, ikincisinin ise geliri yönetmeye odaklandığını kaydetti.
YATIRIM ARAÇLARINA ULAŞIM KOLAYLAŞTI AMA DENGE BOZULDU
Dijitalleşme, sermaye hareketlerinin serbestleşmesi ve yatırım araçlarının çeşitlenmesi, bireysel yatırımcıların daha fazla alana erişim sağlamasına olanak tanıdı. Eğilmez, bu durumun başlangıçta olumlu bir gelişme gibi görünse de zamanla kontrolsüz spekülasyonlara yol açabileceğini vurguladı. “Yatırımın bilgi ve analize dayanmaktansa kulaktan dolma yönlendirmelere dayanması”, risk faktörünü artırdığını belirtti.
PASİF GELİR ARAYIŞI YAYGINLAŞTI
BİLGİ KİRLİLİĞİ VE DOLANDIRICILIK TIRMANDI
Eğilmez, bireylerin yatırım kararlarını kendi başlarına almaya başlamasıyla birlikte “bilgi kirliliği ve dolandırıcılık vakalarının artış gösterdiğine” dikkat çekti. Sosyal medya, bültenler ve kitaplar aracılığıyla yapılan yönlendirmelerin birçok yatırımcının zarar etmesine neden olduğunu dile getirdi. Yüksek kazanç vaat eden yapılar çoğalmışken, çoğu zaman bu sistemler hüsranla sonuçlandı.
YATIRIMCILARI ÜÇ GRUBA AYIRDI
Eğilmez, yatırımcı profillerini üç ana grupta sınıflandırdı. İlk grup, riskten kaçınarak düşük ama garantili kazanç peşinde koşuyor. Bu kesim genellikle mevduat, altın ve tahvil gibi güvenli araçlara yöneliyor. İkinci grup, yüksek kazanç beklentisiyle yüksek risk alma yoluna gidiyor ve kripto paralarla spekülatif hisse senetlerine yoğunlaşıyor. Üçüncü grup ise her iki stratejiyi bir arada uygulamaya çalışıyor; bu gruptakiler, “hem kazancı hem kaybı göze alıyorlar” şeklinde bir değerlendirme yaptı.
KARA PARA YATIRIMCISI KAYBETMEYİ DERT ETMEDİ
Kayıtdışı kazanç elde eden kişilerin, en büyük riskleri alan yatırımcılar arasında yer aldığını belirten Eğilmez, bu kişiler için “haydan gelen huya gider” anlayışının geçerli olduğunu kaydetti. Bu kesim, büyük kayıpları bile umursamadan yüksek riskli araçlara yöneldiğini ifade etti.
YATIRIMCILARA UYARIYLA NOKTAYI KOYDU
Eğilmez, yazısını “Kumarda tanrılar bile kazançlı çıkmaz” sözüyle bitirerek, yatırımın bilgiye, denetime ve uzun vadeli stratejiye dayanması gerektiğini vurguladı. Bireyleri, kolay kazanç vaatlerine karşı dikkatli olmaya davet etti.
