İran ile İsrail arasındaki çatışmaların etkisiyle brent petrolün varil fiyatı yaklaşık yüzde 7 oranında bir artış gösterdi. Bu durum, enerji konusunda büyük ölçüde dışa bağımlı olan ülkemizde petrol istasyonlarındaki fiyat tabelalarının iki günde bir değişmesine yol açtı. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi, CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, İran-İsrail savaşı sonrası akaryakıt fiyatlarına gelen zamları gündeme getirdi.
BİR DEPO DA DEVLETE
Ayrıca, akaryakıt ürünlerindeki maktu ÖTV oranlarının altı ayda bir otomatik olarak artırıldığına dikkat çeken Bakırlıoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Son bir hafta içerisinde benzin ve motorin fiyatlarında, İran-İsrail gerilimi nedeniyle peş peşe zamlar uygulanmakta. Geçtiğimiz hafta birer gün arayla gelen zamların ardından, bugün de benzine 1.56 TL, motorine ise 1.87 TL zam yapılacak. Son benzin ve mazot zamlarının aylık enflasyona etkisi 0.20 puan olarak hesaplandı. Bu, sürekli artan fiyatların kapıda olduğu anlamına geliyor. Tabelalarda 50’li rakamlara alışmak zorunda kalacağız. Diğer bir önemli konu ise, 3 Temmuz’da Cumhurbaşkanı aksi bir karar almadığı takdirde akaryakıt, tütün ve alkol ürünlerinde ÖTV tutarlarının otomatik olarak artırılacak olması. Yani ardı ardına gelen zamların etkisi geçmeden yeni zamlar gündeme gelecek. Yurttaş bir depo kendine, bir depo da devlete doldurmak zorunda kalacak.”
TABELA DEĞİŞİMİNE YETİŞİLMİYOR
Bakırlıoğlu, akaryakıt ve enerji fiyatlarındaki artışların diğer ürünlerin maliyetlerini ve dolaylı olarak enflasyonu etkilediğine vurgu yaptı. ÖTV artışının fiyatları daha da yükselteceğini belirten Bakırlıoğlu, “Geçen cuma ve cumartesi günü hem motorin hem de benzine zam gelmişti. Bugün de yeni bir zam daha söz konusu. Yurttaş, tabelaların değişim hızına yetişemez hale geldi. İktidarın bu duruma derhal müdahale etmesi şart. İlk adım olarak 3 Temmuz’da yapılacak olan ÖTV artışını durdurmak olmalı. Ardından dünya piyasalarındaki gelişmelere uygun olarak eşel mobil sistemine geri dönülmesi düşünülebilir.” dedi.
HAZİNE FEDAKARLIK YAPMALI
Bakırlıoğlu, hükümetin yıl sonu enflasyon hedeflerini gerçekleştirmek istiyorsa Hazine’nin akaryakıt üzerindeki ÖTV gelirlerinde fedakarlık yapması gerektiğini ifade etti. Geçen yıl petrol ve doğalgaz ürünlerinden elde edilen ÖTV gelirinin bütçe hedefinin yüzde 88’inin tutturularak 398.1 milyar lira tahsilat yapıldığını belirten Bakırlıoğlu, şu bilgileri verdi:
“Bu yılın ilk beş ayında ise 534.9 milyar liralık bütçe hedefinin yüzde 34’ü tutturularak 182.6 milyar liralık tahsilat gerçekleşti. Haziran ayında Yİ-ÜFE artışının yüzde 1 olması durumunda, benzine 2.2 TL, motorine 1.89 TL ve LPG’ye 1.55 TL otomatik zam yapılacak. Eğer Yİ-ÜFE aylık yüzde 2 artarsa; benzin fiyatı pompada 2.38 TL, motorin fiyatı 2.05 TL ve LPG’de 1.68 TL artış gösterecek. Bu koşullar altında bir müdahale yapılmazsa yurttaş, önce benzin, ardından gıda ve giyim gibi birçok alanda zam yağmuruna maruz kalacak. EPDK’nın Mayıs verilerine göre, yurttaş 1 litre benzin alırken 19.9 lira ürüne, 19.6 lira ise vergiye ödüyor. Yani yurttaş bir araba alırken, yüksek vergilerle bir araba da devlete alıyor. Bugün gelinen noktada yurttaş, bir depo benzin alırken, bir depo da devlete vermek durumunda kalıyor.”
SIRA İKTİDARDA
Enflasyon paketinde ulaştırma harcamalarının yüzde 15.34’lük bir ağırlığa sahip olduğunu vurgulayan Bakırlıoğlu, şunları ekledi:
“Mayıs ayında ulaştırma ana harcama grubundaki artış yüzde 2.66 iken, endeks artışındaki payı 0.4 olarak belirlenmiştir. Yapılan analizler, akaryakıttaki artışların enflasyona olumsuz etkide bulunduğunu açıkça ortaya koyuyor. Bu durumda, enflasyonla mücadelede iktidar da üzerine düşeni yapmalıdır. İktidarın enflasyonla mücadele için benimsediği ekonomik yöntem, ücretleri arttırmayarak talebi kısmak. Ancak bu durum, enflasyonla mücadeleyi sabit gelirli olanların, emeklilerin, işçilerin ve ücretlilerin sırtına yüklüyor. Artık iktidarın elini taşın altına koyarak bu zamdan vazgeçmesi gerekiyor. Otomatik olarak yapılacak bu zamdan vazgeçmenin maliyeti ise yaklaşık 45 milyar lira olacak. Geçmiş yıllarda yandaş şirketlere silinen vergi borcu ise 660 milyar lira. Eğer bu ÖTV artışı pompaya yansıtılırsa, yurttaşın alım gücü daha da düşecek ve enflasyonla mücadelede ciddi sorunlar ortaya çıkacaktır.”
