İsrail ve İran arasındaki çatışmalar tüm gücüyle sürerken, bu durum dünya genelinde basının da ana gündem maddesi olmaya devam ediyor. Bu çerçevede, ABD’nin önde gelen gazetelerinden New York Times, eski başkan Donald Trump’ın İsrail’in İran’a yönelik saldırı planları konusundaki tutumundaki değişiklikler üzerine dikkat çekici bir analiz yayımladı. Analizde, Trump’ın bu saldırı planlarının kış aylarında kendisiyle paylaşıldığı ve Nisan ayında Netanyahu’nun, Fordo’daki yeraltı nükleer tesisini yok etmek için Amerikan sığınak bombası talep ettiği ifade ediliyor.
New York Times’taki analiz özetle şöyle:
Geçtiğimiz ayın sonunda, ABD’deki istihbarat birimleri ile İsrail’in siyasi liderleri arasında yapılan tartışmalar, Binyamin Netanyahu’nun İran’ın nükleer programına yönelik bir saldırı planladığı sonucuna varmıştı. Netanyahu, İran’ın hızla nükleer silah üretme kapasitesine ulaşabileceği konusunda uzun zamandır ABD’yi uyarmaktaydı. Ancak, Orta Doğu’daki yeni bir kaosun doğurabileceği sonuçlardan endişe duyan birçok Amerikan başkanı, ABD’nin saldırıya katılmayacağını belirterek geri adım atmıştı.
AMERİKAN İSTİHBARATI NETANYAHU’NUN PLANLARINI ARAŞTI
Bu sefer, Amerikan istihbaratı Netanyahu’nun yalnızca nükleer tesislere yönelik sınırlı bir saldırı planlamadığını, aynı zamanda İran rejimini hedef alabilecek çok daha kapsamlı bir askeri harekât hazırlığında olduğunu belirlemişti. İstihbarat, Başkan Trump’ı zor bir karar vermek zorunda bırakmıştı. İran’ı nükleer hedeflerinden vazgeçirmeye yönelik diplomatik bir çabaya girişmişti. Ancak Nisan ayında Netanyahu, askeri saldırı için uygun zamanın geldiğini savunmuş, fakat Trump buna karşı çıkmıştı. Mayıs ayı sonunda gerçekleşen gergin bir telefon görüşmesinde Trump, Netanyahu’yu tek taraflı bir saldırı konusunda tekrar uyarmıştı.
GÖRÜŞMELERDE SONUÇ ALMAK ZORLAŞTI
Son haftalarda, Trump yönetimi yetkilileri, Netanyahu’yu durdurmanın giderek daha zor hale geldiğini fark etmişti. Trump ise İran ile müzakerelerin yavaş ilerlemesi nedeniyle sabırsızlanıyordu ve görüşmelerin sonuç vermeyeceğine dair bir inanç hâkimdi.
Bu gelişmeler ışığında, ABD yeni bir istihbarat almıştı. İran’ın nükleer bomba geliştirmek için acele ettiği bilgisi, saldırıyı meşrulaştıracak bir gelişme olarak değerlendirildi. Netanyahu’yu ikna edemeyeceklerini gören Trump’ın danışmanları, alternatif senaryolar üzerinde tartışmaya başladılar.
ABD’NİN İKİ SEÇENEĞİ BULUNUYORDU
Bu alternatiflerden biri, geri çekilip hiçbir şey yapmamak ve İran’ın saldırıdan ne kadar zayıflayacağını gözlemleyerek sonraki adımları belirlemekti. Diğer seçenek ise, askeri müdahalede bulunarak İsrail’e destek vermek ve muhtemel bir rejim değişikliğini teşvik etmekti.
TRUMP ORTA YOLU SEÇTİ
Trump, İsrail’in saldırısını gerçekleştirmesine destek sunarak bir orta yol tercih etti. Aynı zamanda İran’ı müzakere masasına oturmaya zorlamak için baskı yapmaya başladı. Aksi takdirde askeri saldırıların süreceği uyarısında bulundu.
TRUMP’IN TUTUMU DEĞİŞİYOR
İsrail saldırısının başlamasının üzerinden beş gün geçtikten sonra, Trump’ın duruşunun değişmeye devam ettiği görüldü. Yönetim, başlangıçta saldırılardan uzak durmaya çalıştı, ancak İsrail’in askeri başarılarının belirginleşmesiyle kamuoyundan daha fazla destek elde etti.
“TRUMP’IN YENİDEN YÖN DEĞİŞTİRMESİ ANLAMINA GELİYOR”
Şu an itibarıyla, Trump’ın İsrail savaş uçaklarının yakıt ikmalini sağlamak ve İran’ın Fordo’daki derin yeraltı nükleer tesisini yok etmek için Amerikan uçakları göndermeyi ciddi şekilde düşündüğü belirtiliyor. Bu durum, daha önce her türlü askeri eyleme karşı çıkan Trump’ın, diplomatik bir çözüm şansı varken şaşırtıcı bir yön değişikliği yaşadığını göstermektedir.
NİSAN AYINDA BOMBA TALEP EDİLMİŞTİ
New York Times’taki analizde, İsrail’in daha Nisan ayında Fordo’daki nükleer tesisini yok etmek amacıyla Amerikan sığınak bombası talep ettiği ifade ediliyor. O dönemde diplomasiye bir şans tanımak isteyen Trump, bu talebe ikna olmamış ve toplantı sonrasında ekibi, İsrail’in İran’a yönelik önleyici saldırılar düzenlemesini engellemek için baskı yapmıştı.
Muhabir: Oğuzhan Poyrazoğlu
