Melisa AY
Ekonomideki durgunluk sanayi üretimi verileri ile belirginleşirken, bu durum istihdam ve üretim açısından sanayiyi zor günlerin beklediğini gösteriyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Nisan 2025 döneminde sanayi üretimi bir önceki aya kıyasla yüzde 3,1 oranında bir düşüş yaşadı. Yıllık bazda ise sanayi üretiminde yüzde 3,3’lük bir artış gözlemlendi. Sanayi üretim endeksi değişim oranlarına bakıldığında, imalat sanayinin yüzde 3,4 gerilediği dikkat çekti.
Tekstil sektöründe ise üretimdeki gerileme, yıllık bazda yüzde 5,1 ve aylık bazda yüzde 3,2 gibi ciddi oranlara ulaştı. Organize sanayi bölgelerindeki (OSB) elektrik tüketim verileri, makinelerin durduğuna işaret ediyor. Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu’nun (OSBÜK) Mayıs ayı elektrik tüketimi verilerine göre, incelenen 190 OSB’nin elektrik tüketimi, 2024 yılının aynı ayına göre yüzde 1,11 azaldı. Özellikle tekstil üretiminin yoğun olduğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ise elektrik tüketimi yüzde 7,64 oranında geriledi.
Üretimdeki bu düşüşte ihracat daralmasının da önemli bir etkisi bulunuyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Konfeksiyon ve Hazır Giyim Sanayi Meclis Başkanı Şeref Fayat, bu durumu “göz göre göre gelen kriz” olarak nitelendirerek BirGün’e değerlendirmelerde bulundu. Fayat, 2023 yılında başlayan sıkıntıların, “değerli TL” teması ve özellikle Avrupa Birliği gibi pazarlardaki daralma ile daha da belirgin hale geldiğini belirtti. Fayat, “Bu süreçte enflasyon o kadar yükseldi ki dizginlemek için dövizin baskılanması seçildi. Defalarca bu yöntemin yanlış olduğunu ifade ettik. 2,5 yıllık süreçte enflasyon yüzde 140, döviz yüzde 110, işgücü maliyetleri ise yüzde 250 oranında arttı. Nihayetinde sanayici zor durumda kaldı” şeklinde konuştu.
Hazır giyim sektöründe 57 bin, ihracat yapan 37 bin firma bulunduğunu hatırlatan Fayat, öngörülerinin karamsar olduğunu belirterek, “2,5 yılda binlerce firma kapandı, işten çıkarmalar arttı. 2022’de 1 milyon 230 bin kişiye istihdam sağlayan sektör, şu anda 930 bin kişiye geriledi. Bu durum da aileleri ile birlikte 5 milyon kişiyi etkiliyor. İhracatta Mayıs ayında yıllık yüzde 7,5 gerileme yaşandı, yılın ilk 5 ayında ise gerileme yüzde 6,5 oldu. Hesaplamalarımıza göre bu şekilde devam edersek, ihracat yıl sonunda yüzde 8-10 civarında eksi ile kapanacak. Tüm bunlar işten çıkarmaların ve iflasların artacağını gösteriyor” dedi.
TOBB Konfeksiyon ve Hazır Giyim Sanayi Meclis Başkanı
AYNI YOL, FARKLI SONUÇ VERMEZ
Fayat, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in politika değişikliği sinyali vermediğini vurguladı ve “Bunların böyle olmaması için acil önlem alınması gerekiyor. Aynı şeyleri yaparak farklı sonuçlar beklemek abes olur. Ancak Mehmet Şimşek’in açıklamalarından da anlaşılıyor ki, kendisi bu şekilde ilerlemekte ısrarcı, politikasını buradan sürdürecek. Bu koşullarda şirket kapanmaları kaçınılmaz bir sonuç” ifadelerini kullandı.
Fayat, Mısır ve Bangladeş gibi ülkelere kayan tekstil üretimi hakkında ise şunları söyledi: “Anadolu’da istihdam sağlayan büyük markalar devasa üretimleri artık yapamaz hale geldi. Mısır gibi ülkelere yönelmenin önemli bir sebebi işgücü maliyetleridir. Sektörümüz emek yoğun bir sektör ve işgücü maliyetleri toplam maliyetin yüzde 50’sine kadar ulaşmış durumda. Mısır’da işgücü maliyetleri ülkemizin dörtte biri. Enflasyondan düşük kalan kur artışı ve işgücü maliyeti artışının birleşimi, sanayideki gerilemeyi kaçınılmaz kılıyor.”
