Hatay’ın İskenderun ilçesinde, Kurtuluş Mahallesi’nde 6 Şubat depremlerinde meydana gelen yıkımda, içinde Özel İskenderun Yüksek Öğrenim Erkek Öğrenci Yurdu’nun da bulunduğu Büyük Çarşı İş Hanı’nın çökmesi sonucu 16 kişi hayatını kaybetti. Bu trajik olayda, üniversite öğrencileri de maalesef yaşamını yitirenler arasında yer aldı.
Konya Teknik Üniversitesi tarafından hazırlanan bilirkişi raporunda, binanın yapımında kullanılan betonun yetersiz olduğu, agregada kırmataş kullanılmadığı ve yapının alüvyon zemin üzerine inşa edilmesinin temel sorunlar arasında olduğu vurgulandı. Raporda, zemin kattaki kısa kolonların yatay yük dağılımını bozguna uğrattığı ve zemin kat rijitliğinin üst katlara kıyasla düşük olduğu ifade edildi.
Yapının zemin etüdü ile mimari, statik, elektrik ve sıhhi tesisat projelerinin bulunmadığı tespit edilirken, ruhsat ve iskan süreçlerinde proje müellifleri, fenni mesuller ve ilgili belediye tarafından yapılan kontrollerin düzensiz ve yetersiz olduğu değerlendirildi.
Binanın inşaat sürecinde, 1975 Afet Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uyulmadığı kaydedildi. Müteahhit Nafiz Soyer’in asli kusurlu olduğu belirtilirken, “fenni mesul ile statik proje sorumlusunun ve Belediye Yapı Kontrol birimindeki kişilerin ise ilgili belgelerin dosyada bulunmadığı için tespit edilemediği” vurgulandı.
DEPREMDEN 1000 GÜN SONRA “KOVUŞTURMAYA YER YOK” KARARI
İskenderun Cumhuriyet Başsavcılığı, yürütülen soruşturmayı 1000 günün ardından “kovuşturmaya yer olmadığı” kararıyla sonlandırdı. Başsavcılık, müteahhit Recep Nafiz Soyer’in 1986 yılında hayatını kaybetmiş olmasından ötürü kamu davası açılamayacağı gerekçesiyle bu kararı verdi.
Özel İskenderun Yüksek Öğrenim Erkek Öğrenci Yurdu’nda 19 yaşındaki oğlunu kaybeden Arzu Yaşar, avukatı İsmail Cihan Tuğcu aracılığıyla İskenderun Sulh Ceza Hakimliği’ne itirazda bulundu. İtiraz dilekçesinde, yapının fenni mesul ve teknik uygulama sorumlusunun, statik ve mimari proje müelliflerinin, 30 Mart 1976 tarihli yapı ruhsatı ile 1983-1991 yılları arasında düzenlenen yapı kullanma izin belgeleri süreçlerinde görev alan İskenderun Belediyesi Yapı Kontrol Birimi çalışanları ile diğer ilgili kamu görevlilerinin tespit edilerek soruşturmanın bu kişiler yönünden sürdürülmesi talep edildi.
Dilekçede, soruşturmanın eksik yürütüldüğü, sorumluluk zincirinin diğer halkalarının göz ardı edildiği, belediye görevlilerinin denetim ve ruhsatlandırma yükümlülüğünü ihlal ettiği, fenni mesul ile proje müelliflerinin sorumluluklarının araştırılmadığı ve Anayasa Mahkemesi kararları uyarınca yaşam hakkı ile etkin soruşturma yükümlülüğünün ihlal edildiği savunuldu.
“‘MÜTEAHHİT ÖLMÜŞ’ GEREKÇESİYLE TÜM DOSYANIN KAPATILMASI EKSİKLİKTİR”
Dilekçede, “Şüpheli müteahhidin ölmüş olması, diğer sorumlular yönünden soruşturmanın genişletilmesini engellemeyecektir. Savcılık, dosyada asli kusurlu bulunan müteahhidin 1986 yılında öldüğünü tespit etmiş ve yalnızca bu nedenle soruşturmayı kapatmıştır. Oysa ki dosyada bulunan Konya Teknik Üniversitesi bilirkişi raporu, binanın yıkılmasına neden olan çok sayıda ağır yapım kusurunu ve denetim eksikliğini ortaya koymaktadır. Bilirkişi heyeti, sorumluluğu olabilecek diğer kişilerin dosyadaki evrak eksikliği nedeniyle belirlenemediğini belirtmiştir. Bu durumda, savcılığın yalnızca ‘müteahhit ölmüş’ gerekçesiyle tüm dosyayı kapatması eksik soruşturma niteliğindedir.
Mevcut soruşturmada, 16 insanın ölümüne yol açan bir olayın sorumluluğu sadece yıllar önce vefat etmiş bir kişiye yüklenerek dosyanın kapatılması, Anayasa Mahkemesi’nin işaret ettiği ‘cezasızlık’ sonucunu doğurmaktadır. Kamu görevlilerinin ve diğer teknik sorumluların açık ihmallerinin soruşturulmaması, yaşam hakkının usul boyutunun ağır bir ihlalidir. Etkili bir soruşturma, olayın tüm yönleriyle aydınlatılmasını ve sorumluluk zincirindeki her bir halkanın tespit edilerek yargı önüne çıkarılmasını gerektirmektedir. Verilen KYOK kararı bu ilkeye temelden aykırıdır.”
