Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı’nın verilerine göre, ‘İlaçlı cinsel saldırı’ (DFSA) olarak adlandırılan ve bir kişinin içeceğine kimyasal madde eklenmesiyle gerçekleştirilen saldırılar, Avrupa genelinde her üç yetişkin kadından birinin hayatının bir döneminde fiziksel veya cinsel saldırıya uğradığını ortaya koyuyor.
Bu dikkat çekici istatistiklerden yola çıkan Portekiz ve İspanya’dan bir grup kimyager, içeceklere gizlice karıştırılan uyuşturucu maddeleri tespit edebilen yenilikçi bir kimyasal sensörlü kağıt bileklik geliştirdiği bildiriliyor.
İlk bakışta bir festival bilekliğine benzeyen bu hafif ve biyolojik olarak parçalanabilir bileklik, içinde mikroskobik bir laboratuvar barındırıyor. GHB (Gamma-hidroksibütirat) olarak bilinen tecavüz hapını ve diğer bazı uyuşturucu maddeleri birkaç saniye içinde tespit edebiliyor.
NASIL ÇALIŞIYOR?
Bileklik, renk değişimi prensibi ile çalışan iki küçük sensör içeriyor. Test edilecek içecekten bir damla, bilekliğin belirli bir kısmına damlatıldığında, eğer GHB gibi istenmeyen bir madde mevcutsa, renk yeşile dönüyor. Bu tepki birkaç saniye içerisinde gözle görülebiliyor. Profesör Carlos Lodeiro Espino, bilekliği “Bu, kişisel bir koruma aracı. 5 gün boyunca farklı içecekleri tekrar tekrar test edebilir” şeklinde tanımladı.
Bileklik, Portekiz ve İspanya’nın Valencia Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından işbirliği ile geliştirildi. İlk bilekliklerin kullanımı, İspanya ve Portekiz’deki konser, festival ve gece kulüplerinde başladı.
Bilekliklerin fiyatının 3 ile 5 Euro arasında olması bekleniyor. Çoklu paket alımlarıyla birlikte, günlük koruma maliyeti 1 Euro’nun altına düşebilir. Araştırmacılar, bu maliyetin festival organizatörleri ve yerel yönetimler tarafından karşılanmasını umuyorlar.
Bilekliklerin sonuçları şu an mahkemelerde delil olarak kabul edilmese de, varlığı potansiyel saldırganlar üzerinde caydırıcı bir etki yaratıyor. Valencia bölgesinde bilekliklerin kullanılmaya başlanmasının ardından, festival alanlarında içeceğe madde katma vakalarının neredeyse sıfıra indiği gözlemlendi. Araştırmacılar, bilekliğin ikinci versiyonunun kolluk kuvvetleri tarafından resmi olarak tanınması için çalışmalarını sürdürüyor.
GHB NEDEN TEHLİKELİ?
GHB, renksiz, kokusuz ve vücutta hızla metabolize olan bir madde olarak dikkat çekiyor. Alındıktan birkaç saat sonra standart testlerle neredeyse tespit edilemediği belirtiliyor. Kurbanlar genellikle bilincini kaybediyor veya olayı hatırlayamıyor, bu da soruşturma süreçlerini zorlaştırıyor. Avrupa’da kimyasal maddelerin kullanıldığı cinsel saldırıların üçte biri, GHB veya türevleri ile gerçekleştiriliyor.
