Son yıllarda Türkiye futbolu, ekonomik gerçeklerden uzaklaşarak karmaşık bir transfer piyasasına dönüşmüş durumda. Büyük takımların yaptığı, bazen akıl almaz boyutlara ulaşan harcamalar, Avrupa futbolunda dikkat çekici bir tablo oluşturuyor. Ancak bu harcamaların, Suudi Arabistan kulüplerinin yaptığı harcamalarla neredeyse yarışacak düzeye ulaşması, dikkat çeken bir diğer nokta. Türkiye’nin ekonomik zorlukları, döviz krizleri ve yüksek enflasyon göz önüne alındığında, bu harcamaların nasıl finanse edildiği, basit bir taraftar tepkisiyle açıklanamayacak kadar karmaşık bir yapı arz ediyor.
Futbol kulüplerinin transfer faaliyetlerindeki rahatlık, büyük ölçüde mevcut siyasi iktidarın sağladığı finansal ve hukuki kolaylıklardan kaynaklanıyor. AKP hükümeti, futbolu yalnızca bir spor dalı olarak değil, aynı zamanda toplumsal manipülasyon ve gündem kontrolü aracı olarak değerlendirmekte. Bu nedenle kulüplerin borçları yeniden yapılandırılıyor, bankalara olan geri ödemeler erteleniyor ve yeni kredi limitleri açılıyor. Spor kulüpleri, kamu bankaları ve iktidara yakın özel finans kuruluşlarından adeta “sınırsız kredi” kaynağı bulur hale gelmiş durumda. Buradaki asıl amaç, futbolun gündem belirleyici gücünü kontrol altında tutmak.
Kulüplerin gelirleri, stadyum hasılatları veya yayın gelirleri gibi sportif unsurlardan ziyade, büyük ölçüde bu finansal desteklerden oluşmakta. “Bankalar Birliği Anlaşması” adı altında kulüplerin borçları kamu eliyle yönetilirken, siyasi otorite kulüplerin yönetimlerine dolaylı müdahale etme imkanı buluyor. Örneğin, seçim dönemlerinde iktidara yakın kulüp başkanları sıklıkla sahne alırken, muhalif yöneticiler sistem dışına itilmekte. Türkiye’de futbol, uzun zamandır serbest piyasa dinamiklerinden ziyade, siyasi kontrol altında şekilleniyor. Suudi Arabistan’da devlet müdahalesiyle kurulan ve büyük fonlarla desteklenen kulüplerin harcama stratejisi, Türkiye’deki duruma şaşırtıcı bir benzerlik gösteriyor. Ancak Türkiye’deki süreç, kamuoyunun gözünden uzak bir şekilde “borç yapılandırması” ve “finansal destek” gibi terimlerle yürütülüyor.
UMURLARINDA DEĞİL
Görünüşte, Avrupa’nın devleriyle transfer piyasasında rekabet eden kulüpler, gerçekte büyük bir borç yükü altında. Ancak bu durum, seçmenler nezdinde popüler olduğu sürece iktidarın ilgisini çekmiyor. Tribünlerde yeni yıldızların konuşulması, ekonomik gerçeklerin üzerini kapatıyor. Yaz aylarında ekonomi, futbol heyecanıyla gölgelenirken, iktidar kamu kaynaklarını sessiz bir şekilde kulüp kasalarına aktarmaya devam ediyor. Suudi kulüplerinin gerçekleştirdiği büyük transferlere yönelik uluslararası eleştiriler, Türkiye için henüz gündeme gelmiş değil. Ancak durum, giderek benzerlik göstermekte. Kamu kaynaklarının bir “futbol illüzyonu” yaratmak amacıyla kullanıldığı bu düzen, uzun vadede Türk futbolunun bağımsızlığını ve rekabet gücünü daha da zayıflatma riski taşıyor. Kulüpler borç batağına sürüklenirken, siyasi iktidar futbolu manipüle etmeye devam ediyor.
