Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Mars’a insanlı iniş gerçekleştirmek amacıyla yeni bir uzay görevi üzerinde çalışmalara başladı. Bu proje, Kızıl Gezegen’in uzay hava koşullarını detaylı bir şekilde inceleyerek, gelecekteki insanlı görevlerin güvenliğini artırmayı hedefliyor. İngiltere’nin liderliğindeki ‘M-MATISSE’ adı verilen bu girişim, bilimsel altyapıyı güçlendirmeyi amaçlıyor.
‘M-MATISSE (Mars Magnetosphere ATmosphere Ionosphere and Space-weather SciencE)’ projesi çerçevesinde, Mars’a iki robotik yörünge aracı göndermeyi planlıyor. Bu araçlar, gezegenin manyetosferi, iyonosferi ve termosferi gibi atmosfer katmanlarını inceleyecek, ayrıca yüzeye yakın atmosfer ve radyasyon düzeyleri hakkında veri toplayacak. Eğer bu görev onaylanırsa, Mars’ın uzay havasını araştıracak olan ilk özel görev olma özelliğini taşıyacak.
Leicester Üniversitesi’nden Dr. Beatriz Sanchez-Cano, bu görevin, Güneş’ten gelen enerjinin ve parçacıkların Mars atmosferindeki etkilerini ortaya koyacağını belirtti. Bu bilgilerin, insanlı görevlerde karşılaşılabilecek radyasyon tehlikelerini öngörmek ve önlemek açısından son derece önemli olduğu vurgulandı. Dr. Sanchez-Cano, “Mars’taki uzay hava koşullarını anlamak, hem robotik hem de insanlı görevler için kritik bir öneme sahip. Dünya’daki uzay hava izleme deneyimimizden bu tür tehlikelerin ne kadar önemli olduğunu biliyoruz.” şeklinde konuştu.
Bu görevde kullanılacak iki uzay aracı ‘Henri’ ve ‘Marguerite’ olarak adlandırıldı. ‘Henri’, Mars’ın plazma sisteminde yer alacakken; ‘Marguerite’ daha uzak bir noktada, Güneş rüzgarının etkisinin yoğun olduğu bölgeleri gözlemleyecek. Bu strateji sayesinde, Mars’ın atmosferi üzerindeki Güneş rüzgarı etkisi hem yakın hem de uzak mesafeden eş zamanlı olarak izlenebilecek. Bu da Mars atmosferinin evrimi ve yaşanabilirlik koşulları hakkında yeni bilgiler sunacak.
Görev önerisinin, ESA’nın ‘orta ölçekli görev’ programı kapsamında değerlendirme sürecinde olduğu belirtildi. Üç adaydan biri olan ‘M-MATISSE’, 2026 yılı ortasında açıklanacak karar için beklemede. Proje seçilirse, Birleşik Krallık, parçacık ölçüm cihazlarının tamamından ve bilimsel veri yönetim merkezinden sorumlu olacak. İngiltere bu sayede, Mars’ta şimdiye kadar elde edilmiş en hassas iyon, nötral ve elektron ölçümlerini gerçekleştirecek. ‘M-MATISSE’ projesi, yalnızca bilimsel veri sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda gelecekte Mars’a iniş yapacak astronotların güvenliği için de bir koruma mekanizması oluşturacak.
Mars’ın uzay iklimi hakkında doğru tahminler yapabilmek, yaşanabilir bölgeleri belirlemek ve görev ekipmanlarının dayanıklılığını artırmak açısından bu tür araştırmalar kritik bir öneme sahip. Eğer ‘M-MATISSE’ projesi onay alırsa, Mars’a yapılacak görevlerin yolu daha da netleşecek.
