Ayşegül ÖZBEK
Muğla’nın Milas ilçesinde faaliyet gösteren Nihat Özdemir’in Limak Holding ile İbrahim Çeçen’in IC Holding, iki termik santrali işletmektedir. Bu iki şirket, MTA’nın 1968 yılında hazırladığı raporu gerekçe göstererek, Temmuz 2023’te jandarma desteği ile Akbelen Ormanı’na müdahale etti. Bu süreçte binlerce ağaç kesilmiş ve on binlerce ton hafriyat çıkarılmıştır. Yüzeydeki toprak kaldırılmış, ancak altında bahsedilen kömür rezervinin bulunamadığı ortaya çıkmıştır. Ormanlarını korumaya çalışan köylüler haklı çıkmış durumdadır. Yeniköy Termik Santrali yılda 3.5 milyon ton, Kemerköy Termik Santrali ise 4.5 milyon ton linyit yakarken, Akbelen’deki rezerv doğru çıksaydı, bu iki santralin ihtiyacını dört yıl boyunca karşılayacaktı ve mevcut düzenlemeye gerek kalmayacaktı. Direniş gösterenlerin öngörüleri ispatlanmış, Akbelen Ormanı büyük bir yıkım ile karşı karşıya kalmıştır.
VEBALİ AĞIR OLUR
Şirketler, 57 yıl önceki bir rapora dayanarak kazmak istedikleri bölgede 70 milyon ton kömür rezervi bulunduğunu iddia etmektedir. Ancak, mevcut durum göz önüne alındığında, bu kömür rezervinin toprak altında 26 ile 86 metre derinlikte yer aldığı anlaşılmaktadır. Eğer bu rezerv doğru çıkmazsa, bölgede zeytin ağaçları da dahil olmak üzere binlerce ağaç kesilecek ve su kaynakları kurutulacaktır. Yüzeydeki tonlarca moloz, verimli toprağın yok olmasına yol açacaktır.
88 yaşındaki Zehra Yıldırım, toprağını ve ağaçlarını koruma mücadelesi verirken.
AKBELEN’DE NE OLDU?
Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı’nın (TEMA) 2022 yılında yayımladığı “Kömür Madenciliği ve Termik Santrallerin Hidrojeolojik Etkileri – Milas Örneği” raporu, Akbelen’deki tahribatı gözler önüne sermektedir. Prof. Dr. İrfan Yolcubal, raporu hazırlarken Akbelen ocağından kömür temini için çalışmaların sürdüğünü ve gelecekte Karacahisar sahasında da üretim planlaması yapılmasının beklendiğini değerlendirmiştir. Yolcubal, raporunda şu bilgileri paylaşmıştır:
“Akbelen sahasının linyit rezervi 33,3 milyon ton, Karacahisar sahasının rezerviyse 90 milyon tondur. Yeniköy Termik Santrali’nde yıllık olarak yaklaşık 3,5 milyon ton kömür yakılmaktadır. Kemerköy Termik Santrali’ne ise ocaklarından kömür sağlanmaktadır. Yıllık olarak yaklaşık 4,5 milyon ton kömür kullanılmaktadır.”
AĞACA SARILDI AMA…
Eğer toplamda 8 milyon ton kömür mevcut olsaydı, şu anda Karacahisar’daki tahrip gündeme gelmeyecek ve bu durum yaşanmayacaktı. Muğla’nın Milas ilçesindeki İkizköy’de bulunan Akbelen Ormanı, Limak Holding’in işlettiği Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri’ne linyit sağlanması amacıyla satılması sonrasında, 17 Temmuz 2021’deki kesim girişimi ile birlikte bir direniş hareketine dönüşmüştür. Temmuz 2023’te kömür temini için ağaç kesimlerinin başlaması ile birlikte yükselen bu mücadele, açılan davalar ve bilirkişi keşifleri ile devam etmiştir. Ancak yürütmeyi durdurma kararları bile yeterli olmamış, bölgede tahribat sürmüştür. Toprakların sahibi köylüler, iklim aktivistleri ve vatandaşlar, Akbelen’de büyük bir direniş başlatarak çadırlar kurarak nöbet tutmaya başlamışlardır. Gece yarıları jandarma baskınları, tazyikli su, biber gazı ve coplarla yapılan müdahalelere rağmen, vatandaşlar topraklarını korumak için barikat kurmuşlardır. Direniş sırasında, 88 yaşındaki Zehra Yıldırım’ın polisin müdahalesi sırasında ağaca sarıldığı görüntü, bu mücadelenin simgesi haline gelmiştir. Genç bir kadın da onu korumak için arkasında durmuştur.
