Avrupa’da etkisini giderek artıran sıcak hava dalgaları, iklim uzmanlarını ciddi şekilde kaygılandırıyor. Avrupa Birliği’ne bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin en son verilerine göre, Haziran ayı sıcaklıkları kıtanın genelinde 1991-2020 ortalamasının 1,10 derece üzerinde, 18,46 dereceye ulaşmış durumda. Bu, Avrupa tarihindeki en sıcak beşinci Haziran olarak kaydedildi. Daha da dikkat çekici olan ise, geleceğe yönelik iklim tahminlerinin bugünlerde yaşanıyor olmasıdır.
TAHMİNLER ERKENDEN GERÇEKLEŞİYOR
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) 2015 yılında yaptığı 2050 yılına yönelik sıcaklık projeksiyonları, bazı bölgelerde 2025 yılı gelmeden gerçekleşmiş durumda. Örneğin, İspanya’nın Huelva kentinde 2050’de beklenen 43 derece sıcaklık, bu yılın Haziran ayında 46 dereceye ulaştı. Fransa’nın Agen, Strasbourg, Paris, Lyon ve Nimes şehirlerinde de 2050 için öngörülen sıcaklıklar şimdiden aşıldı ya da bu seviyelere yaklaşıldı.
FRANSA ALARMDA
Fransa’da Haziran ayının son günlerinden itibaren etkili olan sıcak hava dalgası nedeniyle Meteo France, 16 ilde kırmızı, 68 ilde turuncu sıcaklık alarmı verdi. 1 Temmuz itibarıyla ülkede sıcaklıklar 40 derecenin üzerine çıkarken, gece saatlerinde bile 20 derecenin altına düşmedi. Bu aşırı sıcaklar sonucunda en az iki kişi hayatını kaybetti.
TÜRKİYE’DE DE ETKİLER HİSSEDİLİYOR
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden Prof. Dr. Murat Türkeş, Avrupa ve Akdeniz genelinde sıcaklık artışlarının hızlandığını belirtti. Türkeş, Türkiye’nin de yaklaşık iki hafta önce başlayan yeni bir sıcak hava dalgasının etkisi altına girdiğini ve bu dalgaların süre ve şiddetinin giderek arttığını ifade etti.
‘1,5 DERECE SINIRI AŞILDI’
Prof. Türkeş, küresel ısınmanın artık sanayi öncesi döneme göre 1,5 derece sınırında olmadığını, bu eşiğin neredeyse her ay aşıldığını vurguladı. “Yaklaşık 30 yıl önce 2050 için yapılan öngörüler, bugün gerçeğe dönüşmüş durumda,” diyen Türkeş, özellikle şehirlerde “kentsel ısı adası” etkisinin bu durumu daha da hızlandırdığını belirtti.
DENİZLERDE RİSKLER ARTIYOR
Sıcak hava dalgalarının etkileri yalnızca karasal alanlarla sınırlı kalmıyor, denizlerde de görülüyor. Türkeş, deniz suyu sıcaklıklarının 2 ila 5 derece arttığını ve bunun karasal sıcaklıklar üzerinde kalıcı etkiler yarattığını ifade etti. Denizel sıcak hava dalgalarının, uzun vadede kıyı kentlerinde kuraklık, buharlaşma artışı ve tarımsal verim kaybı gibi sonuçlar doğurabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Uzmanlara göre, artan sıcaklık ve kuruyan hava, orman yangınlarını tetikleyici bir rol oynuyor. Prof. Türkeş, Avrupa, ABD ve Türkiye’nin yaz aylarında yangın riskiyle karşı karşıya olduğunu, özellikle rüzgarlı ve nem oranının düşük olduğu havalarda bu riskin daha da arttığını belirtti.
VATANDAŞLARA UYARI YAPILDI
Sıcaklıkların sağlık üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çeken Türkeş, özellikle yaşlılar, çocuklar, kronik hastalığı olan bireyler ve hamilelerin, 11.00-17.00 saatleri arasında dışarı çıkmamaları gerektiğini vurguladı. Ayrıca hafif, açık renkli giysiler giymenin, bol su tüketiminin ve gölgede kalmanın hayati öneme sahip olduğunu belirtti.
