10-13 Nisan tarihleri arasında ülke genelinde meydana gelen zirai don felaketinin ardından, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde bir araştırma komisyonu kuruldu. Komisyon ilk toplantısını gerçekleştirdi.
Sıcaklıkların gece eksi 15 dereceye kadar düştüğü bu süreçte, başta kayısı olmak üzere, üzüm, incir, elma, erik, kiraz, vişne, fındık, ceviz, badem, şeftali ve Trabzon hurması gibi birçok tarım ürünü olumsuz etkilendi. Don felaketinin yaz aylarında meyve fiyat artışlarına yol açması bekleniyor. Bu durumun gıda enflasyonunu artıracağı öngörülürken, çiftçiler de yaşadıkları zararların telafi edilmesini umuyor.
Felaketin sonuçlarını incelemek, üreticilerin uğradığı kayıpları belirlemek ve gerekli önlemleri almak amacıyla kurulan Meclis araştırma komisyonu, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, Tarım Sigortaları Havuzu İşletmesi AŞ Genel Müdürlüğü ve Ziraat Odaları Birliği temsilcilerinin katılımıyla toplantısını gerçekleştirdi. Komisyon üyeleri, bu hafta sonu Malatya, Adıyaman, Mersin ve Niğde’ye yerinde incelemelerde bulunacak.
Toplantı, Tarım Sigortaları ve Doğal Afetler Daire Başkanı Kamil Özdemir’in sunumuyla başladı. Özdemir, 2025 yılında meydana gelen zirai don olaylarının tarımsal üretim üzerindeki etkilerini aktardı. Nisan ayında yaşanan don olaylarının özellikle meyve ürünlerinde büyük hasara yol açtığı belirtildi. 65 ilde yaşanan don olaylarından 34 ilin yoğun şekilde etkilendiği tespit edildi. Özellikle 16 farklı meyve grubunun olumsuz etkilendiği kaydedildi.
TARSİM (Tarım Sigortaları Havuzu İşletmesi) Genel Müdürü Bekir Engürülü, iklim değişikliği nedeniyle afet sayısında artış yaşandığını vurguladı. Don olayları sonucunda 108 bin ihbar alındığını belirten Engürülü, toplamda 21 milyar 393 milyon lira zarar tespiti yapıldığını açıkladı. Şubat ve Mart aylarındaki don olaylarının da dahil olduğu hasar tespitleri sonrasında bu güne kadar 1 milyar 112 milyon liranın karşılandığını ifade etti.
TARSİM verilerine göre, en büyük hasar 11 milyar lira ile üzümde yaşanırken, kayısı 3 milyar 146 milyon lira ile onu izliyor. Fındıkta ise 2 milyar 729 milyon lira tutarında hasar tespit edildi.
Don hasarından en fazla etkilenen iller ise Manisa, Malatya ve Ordu olarak sıralandı. Manisa’daki hasarın toplamda 10 milyar 966 milyon liraya ulaştığı belirlendi. Sunumların ardından konuşan komisyon üyesi milletvekilleri, TARSİM dışında hasar tespitinin yetersiz olduğuna dikkat çekti. AKP milletvekilleri de sunumların yetersiz olduğunu ifade etti.
CHP Adana milletvekili Ayhan Barut, “TARSİM’in işlevsel hale getirilmesi gerekiyor. 6 Şubat depremlerinin yarattığı maddi felakete benzer bir durum yaşandı. TARSİM olsun ya da olmasın, üreticinin zararının karşılanmasını talep ediyoruz. Somut zararın büyüklüğü henüz net değil. TARSİM’de üretici lehine düzenlemeler yapılmalı. Uygun fiyatlı olsaydı, çiftçiler TARSİM yaptırmaktan kaçmazdı. Don komisyonu gecikmeli kuruldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ‘TARSİM’li olan ve olmayan çiftçilerin zararları karşılanacak’ dedi. Ancak TARSİM’li olmayan çiftçilerin henüz bir şey almadığı ortada,” şeklinde konuştu.
