2024-25 sezonunu Sheffield United’ın ardından 4. sırada tamamlayan Sunderland, İngiltere’nin kuzeydoğusunda, Londra’nın 400 kilometre uzağında yer alan 175 bin nüfuslu Wear nehrinin kıyısındaki tarihi bir şehir. Taraftarları tarafından ‘Black Cats’ (Kara Kediler) olarak bilinen bu takım, 1995-2007 yılları arasında yedi sezon boyunca sık sık yükselip düşmenin heyecanını yaşadı. 2007-2017 arasında Premier Lig’de 10 sezon geçirdikten sonra Championship’e düştüler ve ertesi sezon 1987’den sonra ilk kez 3. Lig’e indiler. Düşüşlere ve çıkışlara rağmen, Sunderland taraftarları takımlarını asla yalnız bırakmadı. Kulüp, köklü tarihinde üç kez 2. Lig play-off finaline katıldı; 1989-90’da Swindon’a karşı, 1997-98’de ise Charlton’a penaltılarda kaybetti. 2024-25 sezonunda, 48.707 kapasiteli Stadium Of Light’ta ortalama 39.182 taraftarla maçlarını oynadılar. 2007 yılında yapılan bir araştırmada, İngiltere futbolunun en gürültücü takımları arasında birinci sırayı almışlardı; maç günlerinde tribünden yükselen seslerin 129 desibel olduğu, bu seviyenin bir savaş uçağının çıkardığı sesten bile fazla olduğu belirtiliyor.
Mayıs ayının sonlarına yaklaşırken, Sunderland’ın Championship play-off finalindeki rakibi Sheffield United, kuzey İngiltere’nin Yorkshire bölgesinde, adını içinden geçen nehirden alan 564 bin nüfuslu bir şehirden geliyor. ‘The Blades’ (Jiletler) olarak bilinen bu ekip, son on sezonda üç kez terfi sevinci yaşarken iki sezonda da küme düşme acısını tatmış durumda. 2017-18 sezonundan beri Premier Lig’de iki sezondan fazla kalmayı başaramadılar. Play-off finallerinde şanssız bir geçmişe sahip olan Sheffield United, bu maç öncesinde dört finalde de kaybetmişti. Final öncesinde Sunderland, Sheffield United’ın 14 puan gerisinde kalmıştı; bu, mevcut formatta (1988-89’dan itibaren) iki play-off finallisti arasındaki en büyük puan farkı olarak kaydedildi. Finalin başlangıç saati ise 15.01’deydi; bu zaman dilimi British Heart Foundation’ın ‘Every Minute Matters’ (Her Dakika Önemli) kampanyasıyla ilişkilendirildi ve kalp krizi durumunda hayat kurtaran CPR becerilerinin öğrenilmesi için farkındalık yaratmayı amaçladı.
Sunderland, 4-4-2 dizilişiyle sahaya çıktı: Kalede Cooper, savunmada Choudhury, Ahmedhodzic, Robinson, Burrows; orta sahada Brewster, Peck, Souza, Hamer; ileri uçta ise Moore ve Campbell yer aldı. Sheffield United da aynı dizilişi benimsedi: Kalede Patterson, savunmada Hume, Ballard, O’Nien, Cirkin; orta sahada Rigg, Neil, Bellingham, Le Fee; ileri uçta Mayenda ve Mundle. Maçın hemen başında, 2. dakikada Sheffield United gole yaklaştı. Hamer’ın soldan ortasında, Moore’un kafa vuruşunu Sunderland kalecisi Patterson çizgiden çıkartmayı başardı. Ardından 8. dakikada, O’Nien sakatlanarak yerini Mepham’a bıraktı. Bu değişiklikle birlikte maçın temposu arttı; ilk 15 dakikada Sheffield United topa yüzde 62 oranında sahip oldu ve rakip kaleyi iki kez yokladı. 15 dakikadan sonra Sunderland daha etkili olmaya başladı; 17. dakikada soldan kullandıkları ilk kornerden sonuç alamadılar. Orta saha mücadelesinin ardından, 25. dakikada Sheffield United öne geçti. Sunderland’ın kullandığı kornerin devamında, rakip savunmanın zaafından yararlanan Campbell, Hamer’ın asistinde kaleci Patterson’ın üzerinden aşırtma bir vuruşla topu ağlara yolladı. Bu harika bir gol olsa da, Sunderland savunması pozisyona müdahalede yavaş kaldı. Geri düştükten sonra Sunderland, kalabalık bir şekilde ileriye çıktı; 27. dakikada Hume’ün ortasında Muyenda’nın yakın mesafeden kafa vuruşu isabetsiz oldu. 34. dakikada Sheffield United bir gol daha buldu; soldan kullandıkları kornerde Burrows’un ceza sahası dışından harika vuruşu VAR incelemesine takıldı ve ofsayt nedeniyle gol geçerli sayılmadı. Bu devrede, Sunderland rakip ceza sahasında dört kez topla buluşmasına rağmen etkisiz kaldı.
İkinci devreye takımlar aynı kadrolarla başladı. Sunderland, devreye baskılı ve yüksek tempolu bir futbol anlayışıyla girdi; 47. dakikada soldan kullandıkları kornerden sonuç alamadılar. İlk yarıda Sheffield United, rakibinin baskısı karşısında zorluk yaşarken, savunmalarında Robinson dikkat çekici müdahaleler yaptı. 54. dakikada Sheffield United ikinci gole yaklaştı; savunmadan hızlı çıktıkları pozisyonda önce Moore, ardından Brewster’ın vuruşları rakip savunmadan döndü. Ardından Sunderland forvet hattında Rigg, yerini Roberts’a bıraktı. 59. dakikada Sheffield United orta sahasında maçın ilk sarı kartını gören Brewster oldu. İlk 60 dakikada Sunderland topa yüzde 63 oranında sahip olmasına rağmen, rakip kaleyi sadece bir kez yokladı. 65. dakikada Sheffield United’da Brewster ve Campbell yerlerini O’Hare ve Brooks’a bıraktı. 67. dakikada Sunderland, altıncı kornerinde rakip savunmayı geçemedi ve bu dakikaya kadar duran toplarda etkisiz kaldı. 69. dakikada Sheffield United, Cirkin’in kaptırdığı topta Brooks’un ceza sahasında yerden vuruşunu Patterson son anda çelerek maçı kurtardı; bu, maçın kırılma anı olarak değerlendirildi.
73. dakikada Sunderland’da Neil ve Mundle, yerlerini Watson ve Isidor’a bıraktı. 76. dakikada Sunderland, aradığı golü buldu. Roberts’ın rakip savunma arkasında yaptığı harika pasla, Mayenda ceza sahasının sağından üst köşeye sert bir vuruş yaptı ve skoru 1-1’e getirdi. Bu golle birlikte Sunderland tribünleri coştu. Eliezer Mayenda, 20 yıl 16 günle 1993’te Julian Joachim’in ardından bir Championship play-off finalinde gol atan en genç ikinci oyuncu olma unvanını elde etti. Son bölümde, iki takım da tempoyu artırdı; 85. dakikada Sheffield United’dan Diaz sarı kart gördü. 90. dakikada, 7 numara yerini Cannon’a bıraktı. Yedi dakika uzatılan maçta Sunderland, Premier Lig vizesini 90+5’te elde etti; orta sahada katıldığı topta Watson, ceza sahasının dışından sağ köşeye yerden sert bir vuruş yaptı. Bu son bölümde bulduğu iki golle Sunderland, 82.718 taraftarın gözleri önünde Premier Lig’e yükseldi. Sekiz yıl aradan sonra, 278 bin nüfuslu bu kuzey liman şehri, gelecek sezon elitler liginde yer alacak ve Ada futbolu meraklıları, sert ‘The Tyne-Wear derbisi’ni izleme şansına sahip olacak.
