Uzmanlar, özellikle son zamanlarda deprem sonrası artan bilgi talebini fırsata çeviren dolandırıcılar tarafından geliştirilen sahte ‘deprem erken uyarı’ uygulamalarının sayısında önemli bir artış gözlemlendiğini ifade etti.
Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Siber Güvenlik Komisyonu Başkanı Muharrem Baki, bu tür uygulamaların vatandaşları hem dijital hem de fiziksel açıdan tehlikeye attığını belirterek uyarılarda bulundu.
Baki, “Deprem sonrası meydana gelebilecek erken bilgi uyarı sistemleri konusunda dikkatli olmalıyız. Bu sistemler, depremi bizlere saniyeler hatta dakikalar öncesinde bildirdiğini iddia etmekte. Dünyada bu şekilde işleyen örnekleri mevcut ancak karşımıza çıkan, reklamlarla kendilerini tanıtmaya çalışan sahte uygulamalara karşı dikkatli olmalıyız” şeklinde konuştu.
TELEFONLAR, MOBİL SİSMİK SENSÖRE DÖNÜŞÜYOR
Deprem erken uyarı sistemlerinin işleyişini açıklayan Baki, telefonların içindeki ivmeölçer sensörleri aracılığıyla küçük sarsıntıların tespit edilebildiğini belirtti. Bu sensörlerin, milyonlarca cihazı bir mobil sismik sensör ağına dönüştürdüğünü ifade eden Baki, aynı anda birden fazla cihazın aynı bölgede sarsıntı algılaması halinde bu verilerin sunuculara iletildiğini belirtti.
Toplanan verilerin merkezi bir sistemde karşılaştırıldığını belirten Baki, belirli bir bölgede yeterli sayıda cihazın benzer ivme hareketleri kaydetmesi durumunda, eğer bu sarsıntılar yıkıcı bir deprem tanımına uyuyorsa, uygulamanın o bölgedeki cihazlara anında uyarı gönderdiğini aktardı.
SAHTE UYGULAMALAR, SİBER TEHDİDE DÖNÜŞÜYOR
Sahte deprem uygulamalarının yalnızca yanlış bilgi yaymakla kalmadığını söyleyen Baki, bu yazılımların birçok kez telefonlara zararlı yazılımlar bulaştırdığını ifade etti. Bu tür uygulamaların, kullanıcıların kamera, mikrofon ve konum gibi hassas verilere erişim sağladığını, bazen de sahte bildirimlerle reklamlara yönlendirerek gelir elde etmeyi amaçladığını belirtti. Aynı zamanda, telefonlara sahte yazılımlar yükleyerek kişisel verileri ele geçirmeye çalıştıklarını da vurguladı.
‘TÜRKİYE’DE RESMİ MOBİL UYARI SİSTEMİ YOK’
Dünyada örnekleri bulunan, ABD ve Japonya’da devlet destekli deprem uyarı sistemleri olduğunu belirten Baki, “ABD ve Japonya’da, devletin kurduğu yer altındaki sismik ölçer cihazlar; bu cihazlara, bilgisayarlara ve telefonlara uyarıları iletmektedir. Ancak Türkiye’de henüz böyle bir sistem mevcut değil” dedi.
Devlet destekli erken uyarı sistemlerinin Türkiye’de aktif olmadığını ifade eden Baki, anında bildirim sağladığını iddia eden uygulamalara karşı temkinli olunması gerektiğini vurguladı. Uygulamaların talep ettiği izinlerin titizlikle gözden geçirilmesi gerektiğine de dikkat çekti.
Konum, mikrofon, rehber ve dosya erişimi gibi gereksiz izinler talep eden uygulamalardan uzak durulması gerektiğini belirten Baki, “Telefonumuzdan konum, ses, video ve mikrofon izinlerini kısıtlamakta fayda var. Ancak bildirimleri ve konumu açık tutmamız gerekiyor ki gelen bildirimler, bulunduğumuz yere ulaşabilsin” şeklinde konuştu. Baki, “Deprem korkusunun yanı sıra dijital güvenliğimiz de son derece önemlidir. Dijital güvenliğimiz, fiziksel güvenliğimiz kadar dikkate alınmalıdır” dedi.
