Tükürük ve diğer vücut sıvıları aracılığıyla kolayca bulaşan Epstein-Barr virüsü (EBV), genellikle belirti vermeden seyretmesine rağmen, halk arasında “öpücük hastalığı” olarak bilinen mononükleoza yol açabiliyor. Bilim insanları, virüsün vücutta ömür boyu kalabildiğini ve bazı lenfoma türleri ile nadir görülen gırtlak kanserine neden olabileceğini zaten biliyordu. Ancak virüsün daha geniş sağlık etkileri konusunda yeterli veri bulunmuyordu.
Nature Communications dergisinde yayımlanan bir araştırma, Güney Çin’de yaklaşık 74 bin kişinin sekiz ila 10 yıl boyunca takip edilmesini içeriyordu. Bu süreçte 1,990 kanser vakası tespit edildi ve katılımcıların EBV enfeksiyonuna karşı geliştirdiği antikorlar incelendi. Bu antikorlar, kişinin daha önce virüsle enfekte olduğunun bir göstergesi olarak değerlendirildi.
KANSER RİSKİNİ 5 KAT ARTIRIYOR
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) ile Çin’deki araştırma merkezlerinin ortak yürüttüğü çalışmada, EBV antikorlarına sahip bireylerin kansere yakalanma riskinin, antikoru olmayanlara göre yaklaşık beş kat daha yüksek olduğu belirlendi. Ayrıca, antikor seviyesinin yükselmesiyle kansere yakalanma riskinin de arttığı görüldü.
Araştırmanın ortak yazarlarından Dr. Zisis Kozlakidis, bulguların EBV enfeksiyonu ile çeşitli kanser türleri arasındaki bağlantıyı anlamaya yardımcı olacağını ifade etti. En yüksek risk, boğazın arka kısmında, burunla ağız arasındaki bölgeyi etkileyen nadir bir kanser türü olan nazofarenks kanserinde gözlemlendi. EBV’ye sahip bireylerin bu kansere yakalanma riski, enfekte olmayanlara göre 26 kat daha fazla çıktı.
EBV antikorlarının akciğer, karaciğer ve çeşitli kan kanserleri (lenfomalar) ile de artmış riskle ilişkili olduğu belirlendi. Araştırmada, sigara kullanımı gibi diğer risk faktörlerinin sonuçları etkileyebileceği ve bulguların farklı demografik gruplara doğrudan uygulanamayabileceği vurgulandı.
Yine de araştırmacılar, EBV gibi kanserle ilişkili virüslere dair önemli bulgular sağladıklarını ve virüsün kansere nasıl neden olduğunun daha ayrıntılı bir şekilde incelenmesi gerektiğini belirtiyor. Mononükleoz geçiren çoğu bireyde EBV kansere dönüşmese de, virüs hücrelerde genetik değişimlere yol açarak kansere zemin hazırlayabiliyor.
ÖPÜCÜK HASTALIĞI NEDİR?
Glandüler ateş olarak da bilinen enfeksiyöz mononükleoz (öpücük hastalığı), genellikle Epstein-Barr virüsünün (EBV) neden olduğu bir enfeksiyondur. Çoğu insan çocukken bu virüsle enfekte olurken, hastalık genellikle belirti göstermez.
Ancak genç erişkinlerde mononükleoz, ateş, boğaz ağrısı, boyunda lenf düğümlerinde büyüme ve uzun süreli yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Çoğu insan iki ila dört hafta içinde iyileşse de, yorgunluk hissi bazı vakalarda aylarca devam edebilir. Ayrıca, karaciğer ve dalakta şişme görülebilirken, nadir durumlarda dalakta yırtılma riski de söz konusu olabilir.
